Iruñerriko Mankomunitateak eta TCC Pamplona-k autobus bat eman dute Santo Domingoko udalerriko eskola-garraioaren zerbitzua hobetzeko, Cabo Verden. Dohaintzari esker, “Ayuda contenedores” Nafarroako GKEarekin lankidetzan, eremuko egiturazko pobreziaren aurka borrokatu eta ikasleei segurtasunez eta erosotasunez bidaiatzeko modua eman nahi diete.
Kolonbiako biblioastoa, Thailandiako biblioelefantea, bibliobizikletak, biblionetak eta bibliobusak. Bakartuta dauden herrietara eta husten ari diren eremuetara kultura eta irakurketa helarazteko garraiobide bat modu eraginkorrean erabiltzearen adibideak dira horiek guztiak. Pertsona askorengana iristen den bidaia eta, era berean, ekiditen duena pertsona askok bakarka bidaia bat egin behar izatea.
“Pasadas las 4” antzerki-taldeak urteak daramatza hiri-garraioko autobus bat Iruñerriko ikastetxeetako jolastokian aparkatzen. Han, era informal eta ludikoan, Bertak, laguntzaile atsegin eta dibertigarriak, hainbat egoera planteatzen ditu, bultzatzeko ikasleek zalantzan jartzea jokaera negatiboak, zenbaitetan normalizatuegi daudenak, gogoeta egitea gizalegezko arauen eta bizikidetzakoen gainean, eta hainbat dinamika barneratzea, gidariarekiko, gainerako bidaiariekiko eta, jakina, naturarekiko errespetuzkoak diren dinamikak, zehazki. “Egiten duguna da jardunbide egokiak gogoraraztea eta bai garraio publikoa eskuarki erabiltzeak ingurumenerako dituen onurak ere”.
Mugaz haraindiko lankidetzarako proiektua, landako eta mendiko inguruetan bizikletaz ibiltzea sustatzeko helburuarekin. EuroVelo 3 ibilbidearekin, ardatz egituratzailearekin, landa-arloko herriak konektatuko dituzten bizikleta-ibilbideen sarea. Konektibitate jasangarria herrien artean, landako eta hiriko esparruaren arteko batasunari eusteko. Hori guztia da Bicimugi, une honetan adineko pertsonak edo mugikortasun murriztua dutenak triziklo-bizikleta elektriko egokituan paseatzeko boluntarioak biltzen ari den proiektua.
Landa-eremuetan mugikortasuna ez da hiri handietakoa bezalakoa. Gehienetan, auto pribatuaren erabilerara murrizten da, sarritan autobusak ordutegi eta ibilbide urriak izaten baititu. Metroak eta tranbiak ez dira haietara iristen. Ia ez dago taxirik. Berehalako mugikortasuneko beharra, ordea, hiri handietan eta herri txikietan existitzen da. Zein da irtenbidea, beraz?
Patxi Mirandak KUDEA>Go! sortu du, elkarlaneko mugikortasunerako plataforma bat, landa-inguruneko herri edo eskualdeetarako.
1999an, mugikortasunari aste bat eskaintzeko ideia sortu zen, hirietan autoa irrazionalki erabiltzeak dituen ondorio txarrei buruz herritarrak eta politikariak sentsibilizatzeko xedearekin. Geroztik, urtez urte, mugikortasun aktiboa sustatzeko eta atmosferara isurpen gutxi edo batere ez igortzen duten garraiobideak erabili eta bultzatzeko hartzen ari diren neurriak aurkezten dituzte Europako udalerriek.
Frantziak distantzia laburreko hegaldiak debekatzea erabaki du, bi ordu eta erdi baino gutxiagoko tren-bidaia batekin ordezka daitezkeen eskualde-hegaldiak debekatzen dituen lege-egitasmo baten bidez. Zenbait adituren ustez, hau ez da hegaldiak mugatzeko unerik onena; eta sektore ekologistaren ustez, aldiz, neurria ez da nahikoa. Lortu ahal izango da une edo punturen batean planetaren osasunaren eta ekonomiaren osasunaren arteko oreka?
Suedia eta bertako “Minutu bateko hiria”; Los Angelesko “Gerrillako lorezaintza”; Parisko “15 minutuko hiria”; Bartzelonako eta Gasteizko super-etxadiak… Hiri-espazioak berriz konkistatu edo berreskuratzeko ahaleginei erantzuten diete ekimen horiek guztiek, espazio horiek zirkulazioari kenduta eta herritarrei eskainita.
“Madrilen bizikletaz ibiltzea trebetasun eta arreta handia eskatzen duen arriskuko jarduera da”. Pedalibre elkartearen hitzak dira horiek. Elkarte hori 1982an sortu zuten, 300 bazkide inguru ditu eta hirian bizikletaren erabilera normalizatzearen alde lan egiten du, zalantza praktikoak, teknikoak eta legezkoak argitzen, ikastaroen bidez. Era berean, bi gurpileko ibilgailua konpontzen eta prest jartzen aritzen da La Guindalera auzoan duen tailerrean, eta, oro har, hirian zikloturismoa sustatzen aritzen da.
Gutxiago kutsatzen duten ibilgailuak, arintasun handiagoa lekualdatzeetan, pilaketa gutxiago… horiek dira gure hirietan mugikortasun iraunkorra eta garbia izan nahian lortu nahi diren helburuetako batzuk. Esparru horretan, tripulatu gabeko aireontziek gero eta protagonismo handiagoa dute eta alternatiba gisa ageri dira. Oztopo tekniko eta logistiko asko gainditu behar badira ere, badirudi haien zirkulazioa erregulatzeko premia presazkoa izaten hasi dela.
