Nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiapen-eredu berriek ekarri dute ur-eskaera handitzea, erreserba hidrikoak gutxitzen ari diren une batean.
Datadistako kide Ana Tudelak ohartarazpen hau egin du: “Edateko ura falta zaigu. Eta urik gabe, ez dago bizirik”.
Akuiferoen egoera ona lehengoratzeko hamarkada bat edo gehiago igaro beharko litzatekeela uste da. Dena den, egoera kritikoan dauden ur-masen % 8 berreskuratzeko, gutxienez, 2039a edo gehiago iritsi beharko litzatekeela kalkulatzen da.
Jokoan dagoena gure edateko ura da klima-krisi eta -larrialdi larri baten garaian, non gero eta lehorte handiagoa dagoen eta gero eta baliabide hidriko gutxiago dagoen. Benetan jarri behar dugu dena arriskuan?
Imajinatzen al duzu edateko ur segururik gabe bizitzea? Hori da Txinako landa-eremuetan milioika pertsonak aurrez aurre duten errealitatea. Hala ere, Xiaoyuan Ren izeneko neska gazte bat errealitate hori aldatzen ari da. MyH2O plataforma digitalearekin, Ren komunitateak ahalduntzen ari da uraren kalitateari buruzko funtsezko informazioaren bidez; funtsezko baliabide hori eskuratzeko aukera eraldatuz.
Nacho Dean naturalista, esploratzaile profesionala eta dibulgatzailea da, munduari itzulia eman diona oinez eta bost kontinenteak igerian batu dituena, ingurumena defendatzearen helburu bakarrarekin.
Duela gutxi beste egitasmo bat amaitu du: Espainiako kostalde osoa inguratu zuen belan nabigatzen, itsasoko kutsadurari eta zaborrei buruzko lehen mapa egiteko xedearekin, eta arreta berezia jarrita plastikoetan eta mikroplastikoetan.
Rita Míguez de la Iglesia ANMUPESCA Arrantzako Emakumeen Elkarte Nazionalaren lehendakaria da. Horrez gain, galiziarra da, eta, horrenbestez, lekuko zuzena izan da itsaskien hilkortasun handian, klima-aldaketaren ondorioz gertatu denean eta Eguberrietako kanpainak porrot egitea ekarri duenean. Halaber, zuzenean ikusi du plastikozko pinporten isuria, egun Atlantikoko eta Kantauri itsasoko kostaldea suntsitzen ari dena.
Harekin hitz egin dugu, bere iritzien berri izateko.
Urumea ibaian kanoan egiten diren paseoak eskaintzen dituen enpresa bateko gerentea da Unai Elizasu. Ingurumenarekiko konpromisoa hartuta, paseo horietan ibaia garbitzera gonbidatzen ditu bezeroak, beste garbiketa-jarduera batzuk antolatzen ditu eta hiriaren fisonomiari itxura eman dion –presente dago bere identitatean– eta ahanzturan galtzen diren garaietatik jende eta inguruabar asko ezagutu dituen ibai baten istorioak kontatzen ditu.
Iruñeko auzo bateko aldizkariak ekimen bat proposatu du, bertako auzolagunek ura birziklatzeko eta hiriko zuhaitzei edaten emateko. Baina helburua askoz harago doa. Roberto Carmona ideiaren aitzindarietako baten arabera, “ekimen honetan garrantzitsua da ingurumen-kontzientziazioa eta ura aurreztu behar dela ulertzea. Horrez gain, ez dugu ahaztu behar garrantzitsua iruditzen zaigula lotura bat sortzea herritarren eta zuhaitzen artean, eta zuhaitzek gizakiontzat dituzten onurak erakustea”.
Orain arte, urritik maiatzera arte, ahalik eta ur gehien pilatzen zen Eugiko urtegian, eta, ondoren, Iruñerriko udako eskariari erantzuten zitzaion. Baina klima-aldaketaren ondorioz, euriteen banaketa aldatzen ari da urtean zehar, eta, horregatik, kontrol eta neurri berriak abian jarri behar dira, zalantzazko etorkizun bati aurre egiteko
Kontrolak eta analitikak astero, uretan dauden algen jarraipen estua, edateko on bihurtu aurretiko uraren analisiak egunero eta tenperatura neurtzea. Eugiko urtegia behaketan eta azterketa pean dago etengabe, Iruñerrirako hornikuntza ezin hobea bermatzeko.
2016ko ekainaren 1ean, Coruñako Unibertsitateko espezialista-talde batek urpeko ibilgailu bat murgildu zuen Eugiko urtegiko uretan, kartografia batimetrikoa (urpeko gainazalaren erliebea) eta kalkulu morfometrikoak (urtegiaren tamaina eta forma) egiteko eta beste datu batzuk eskuratzeko. Azterlan hari esker, egun urtegiaren benetako dimentsioak ezagutzen ditugu eta badakigu, sortu zenetik, ez dela txikitu urtegiak ura biltzeko duen edukiera.
