2024an, Iruñerriko bio-hondakinen (edukiontzi marroietako gai organikoak, etxeko eta auzoko konpostajean jasotakoa eta hondakin berdeak) gaikako bilketan 28.444 tona jaso ziren, hau da, sortutako guztiaren % 46,28. Nora joan ziren? Zer bihurtu ziren? Zer abantaila izan zituen gai organiko horiek berreskuratzeak?
Gai organikoak gure lursailetarako ongarri bihur daitezke eta bai energia ematen duen biogasa ere. Zergatik galdu behar ditugu?
Mancoeducak eta Hegoalde ikastolak proiektu batean parte hartzen dute. Proiektu horretan, enara azpizuriak eta sorbeltzak behatzen eta aztertzen dituzte ikastetxearen inguruan, eta auzokoen arteko komunikazio-kanpaina bat diseinatzen eta abian jartzen dute, hegazti horien babeslekuak gordetzeko.
Gaizki sailkaturiko hondakin esaten diegu ez dagokien edukiontzira botatzen diren eta ongi botata daudenak kutsatzen dituzten hondakinei. Edukiontzian halakoak egoteak zaildu eta, batzuetan, ezinezko egiten du hondakinak berreskuratzea eta birziklatzea, eta, horrenbestez, baliabideak eta dirua galtzea ekartzen du berekin. Jatorrian hondakinak ongi bereizteak eragozpen horiek guztiak saihesten ditu eta hondakinak material berri aprobetxagarri bihurtzen laguntzen du. Aukera honi ihes egiten utzi behar diozu?
Janzten ez duzun zenbat arropa daukazu armairuan? Pentsatu al duzu inoiz arropa hori baztertzea? Jakingo zenuke nola egin? Galdetuko zenioke zeure buruari nora iritsiko litzatekeen? Edukiontzi arrosetan edo garbiguneetan jasotzen diren ehun-gaien % 75 inguru primeran berrerabil edo birzikla daitezke. Bihur ditzagun hondakin horiek baliabide.
Duela denbora batetik ikusten ari da hirietako berdeguneak handiagotu eta gehitzeak eta haietan sor daitekeen biodibertsitatea kontserbatzeak eragin positiboa duela herritarrengan, haien bizi-kalitatea hobetzen baitu. Xede horrekin ari da eraldatzen Santander hiria, non hainbat kontzeptu, hala nola “alokairuko urmaelak”, “hiriko minibasoa”, “hegazti txikientzako buffet librea”, “belarra gutxitan mozten den tokia”, “kontuz, deskonposatzen ari den egurra”, ohiko bihurtzen ari diren.
Sarriguren BHI institutuan, DBHko 1. mailako ikasleek “Sarri for Future” programa jarri dute abian, eta, hala, haren bitartez Ingurumen Batzorde bat sortu dute, ikastetxearen ekoauditoretza egiteko, ingurumen-arazo nagusiak identifikatzeko eta haiek konpontzeko irtenbide zehatzak proposatzeko bidea eman dien gunea. Sarriguren BHIko ekimenak argi erakusten du gazteak ingurumen-arazoen irtenbideak bilatzean inplikatzea posible dela.
Karbonoa atzematea basoen eta bazkalekuen kudeaketa iraunkorraren bidez, klima-aldaketa arintzeko, biodibertsitatea kontserbatzea meatze-eremuetan, ikatzaren meatzaritzari lotutako berotegi-efektuko gasen emisioa gutxitzea, natura-ingurunea lehengoratzea, karbono-hustulekuaren ahalmena hobetzea (lurzorua eta biomasa), jendez husten ari zen inguru baten kudeaketa iraunkorraren eta suspertze ekonomikoaren bidez. Hori guztia meatze-hondakindegi zahar bat errekuperatu nahian.
Pistatxo-oskolak CO2-a harrapatzeko erabili ahal izango lirateke, ikatz aktibatu bihurtu eta gero. Industriaren erronka handia ikatz hori modu iraunkor, eraginkor eta ez oso garestian aktibatzea lortzea da. Merkatuak hala eskatzen du, aurreikusita baitago merkaturatzea % 2,9ko urteko tasa batean haztea 2020 eta 2028 artean.
2022ko irailaren 20an, sute batek Ezkaba mendiaren mazelak suntsitu zituen. Doña Mayor ikastetxe publikoa menditik oso gertu dagoen auzo batean dago, eta bertako ikasleak atsekabetuta gelditu ziren. Dena den, atsekabea gainditu eta laster ikusi zuten erronka aukera bihurtzeko eta “Ezkaba Reforest´action” proiektuari ekiteko modua, ingurumen- eta hezkuntza-eragin handia izan zuen proiektua.
2021ean, Iruñerriko Mankomunitateak (IM) EHGan gutxiago kutsatzeko energien II. plana onartu zuen, kutsatzen duten autobusak progresiboki ordezten joateko. Ondorioz, IMk ez du erosten gasolioa erabiltzen duen autobusik eta Hiri Garraioko flotan erregai hori progresiboki alde batera uzten jarraitzen du.
Hartara, erabaki horiekin, 2030ean karbonoari dagokionez neutroa izateko helburu orokorrerantz doa Mankomunitatea.
