Rita Míguez de la Iglesia ANMUPESCA Arrantzako Emakumeen Elkarte Nazionalaren lehendakaria da. Horrez gain, galiziarra da, eta, horrenbestez, lekuko zuzena izan da itsaskien hilkortasun handian, klima-aldaketaren ondorioz gertatu denean eta Eguberrietako kanpainak porrot egitea ekarri duenean. Halaber, zuzenean ikusi du plastikozko pinporten isuria, egun Atlantikoko eta Kantauri itsasoko kostaldea suntsitzen ari dena.
Harekin hitz egin dugu, bere iritzien berri izateko.

Eva Cranek fisikari nuklear gisa zuen etorkizun oparoko ibilbidea alde batera uztea erabaki zuen, bere ikerketen arreta erleetan jarri eta gero, dibulgazio-lanetan aritzeko. 1942. urtea zen, Ingalaterra Bigarren Mundu Gerran sartuta zegoen eta berari erlauntz bat oparitu zioten ezteietako opari moduan.

Urriaren 24an “Klima Aldaketaren aurkako Nazioarteko Egunaren” oroitzapena egiten da. Edonola ere, urteurren hori urteko 365 egunetan gogorarazi behako litzateke, planetan giza espeziearen bizia arriskuan egotea ez badugu nahi, erantzun arinak eta azkarrak eskatzen dituen larrialdi bat baitakar berekin klima-aldaketak.

Un ejemplar de serpiente arbórea marrón. / Creative Commons

Bertakoa ez den espezie bat berea ez den ekosistema batean sartzeak ondorioak ekartzen ditu beti. Txikiak izanagatik ere, aldaketek denari eragiten diote. Eta horixe bera gertatu da Guam uhartean. Izan ere, Bigarren Mundu Gerran zuhaitzetako suge marroia iritsi zen bertara, itsasontzietako zamategietan ezkutaturik, eta egun uharteko txorien 12 espezieetatik 10 akabatu diru, horrek berekin dakarren guztiarekin.

Pablo Palazueloren lana inspirazio-iturria izan da, 5 eta 11 urte arteko hogei bat gaztek inguruan egokitu zaien naturarekin bizitzen ikasteko, hura zaintzea baloratuz. “Arteak, naturak bezala, hunkitu egiten gaitu, eta mota honetako jarduerek ekartzen dute inguruan dugunaren jakitunago diren pertsona moduan heztea”, azaldu digu Mar Garcíak, Mancoeducako koordinatzaileak. Hain zuzen, Mancoeduca programak garatu du hain originala den jarduera hau, Nafarroako Unibertsitatearen Museoarekin batera.

Iruñerriko Ibai Parkea korridore ekologiko garrantzitsua da, eta bertan elkarrekin bizi dira pertsonak, animaliak eta landareak. Mankomunitateak ahalegin handia egiten du ibai-parkearen eta bertako biztanleen egoera ona babesteko, hainbat ekintzaren bitartez. Ekintza horiek behatze hutsetik eta diagnostikoak egitetik kontserbazio, babes eta dibulgazioraino doaz.

Erleak eta basa-polinizatzaileak hiriko airearen kalitatearen bioadierazle onenak dira, eta, horrenbestez, positiboa da haien presentzia hiri-ingurunean. Europan, zenbait herrialdetan, hala nola Frantzian, Ingalaterran, Eslovenian eta Alemanian, erleen presentziak emaitza bikainak eman ditu eta ez du eragozpen edo handirik sortu.
Espainiako legeriak debekatu egiten ditu abeltzaintza-ustiapeneko erlauntzak hiri-eremuetan. Alabaina, ez du debekatzen erleak edukitzea kontserbazioko edo didaktikako xedeetarako, baldin eta ez badira merkaturatzen erlauntzaren produktuak.

Egungo araudiak erlezaintzako ustiategi profesionaltzat hartzen du gutxienez 150 kutxa dituena. Baina Jaume Clotetek ez zuen inoiz kantitatea lehenetsi nahi izan, baizik eta produktuaren kalitatea eta erleen ongizatea. Horregatik egin zen hiri-erlezain, modu iraunkorrago eta errespetuzkoago batean lan egin ahal izateko erleekin eta haietaz bizitzeko, erleek hiri baten bizitzari ekartzen dizkioten onurak eta duten garrantzia gizarteari transmititzen dizkion aldi berean.

“Erlaxatzeko, naturaz gozatzeko eta hildako pertsona maitearekin elkartzeko parke bat sortu nahi genuen. Ez mausoleo handirik ez eta panteoirik ere”. Eta badirudi Roques Blanqueseko hilerri hau asmatu zuten pertsonak beren helburua lortzen ari direla.