Turismoaren masifikazioa itsasertzeko tokietan, arrain-saldoen gehiegizko ustiapena, klima-aldaketa, jarduera tradizionalak bertan behera uztea… horiek dira gure itsasoek dituzten gaitzetako batzuk. Horregatik da ezinbestekoa ozeanoko baliabideen erabilera iraunkorra hazkunde ekonomikorako, bizibideak hobetzeko eta enplegua sortzeko, itsas ekosistemen osasuna babestuta. Ekonomia urdina esaten dioguna da.

Muturreko baldintza klimatologikoak, klima-aldaketa, luzaroko lehortea eta neurriz gainekoa, behin eta berriz gertatzen diren bero-boladak… Suteek lurralde handia suntsitu dute León probintzian. Ezer egin daiteke etorkizuneko suteak ekiditeko? Zer egin behar da aurtengo garren ondorioak arintzeko? Leonor Calvorekin hitz egin dugu, doktorea baita Leongo Unibertsitatean, aditua landare-birsorkuntzan baso-suteen ondoren eta Ekologia Aplikatuko eta Teledekzioko Ikerketa Taldeko kidea.

Klima-babeslekuak sortzeko, herritarren osasuna zaintzeko, eta ekonomiaren eta azpiegituren segurtasuna zaintzeko gai izango den hirigintza-plangintza berri bat behar duten hiri handiak estuasunean jartzen ari da klima-aldaketa. Aurre egitea beste erremediorik ez dagoen erronka handia da, argi baitago gero eta beroagoa den mundu batean bizi garela.

Munduko batezbestekoa baino bi aldiz azkarrago ari da berotzen Europa, eta muturreko beroa ondorio zuzenak izaten ari da hirigintzan. Landare gutxiago eta biztanle-dentsitate handiagoa dituzten hiriak zaurgarriagoak dira tenperatura beroekiko, eta horrek estres termikoa eragiten du, akatsak azpiegituretan eta energia-eskaera handitzea. Kontinente Zaharra egoerak eskatzen duen mailan egongo da?

Jennifer Uchenduk SustyVibes sortu zuen, iraunkortasuna sustatzeko metodoei buruz gazteek iritzia ematen duten eta ardura handiagoa hartzea jorratzen duen erakunde bat. Gero, Eco-Anxiety África (TEAP) proiektua jarri zuen martxan, eta haren nahia da ekoantsietatearen esperientzia ulertzea Afrikako populazioetan, ikerketaren eta dibulgazioaren bidez, gai honi buruzko kontzientzia eta tokiko ekintzak sortuz eta elkarrizketa eta elkar zaintzeko guneak zabalduz.
Hain ona izan da esperientzia, ezen Jeniferrek aurreikusita baitu profesionalei prestakuntza ematea, antzeko guneak ezartzeko Hegoafrikan, Ghanan eta Kenyan.

Karbonoa atzematea basoen eta bazkalekuen kudeaketa iraunkorraren bidez, klima-aldaketa arintzeko, biodibertsitatea kontserbatzea meatze-eremuetan, ikatzaren meatzaritzari lotutako berotegi-efektuko gasen emisioa gutxitzea, natura-ingurunea lehengoratzea, karbono-hustulekuaren ahalmena hobetzea (lurzorua eta biomasa), jendez husten ari zen inguru baten kudeaketa iraunkorraren eta suspertze ekonomikoaren bidez. Hori guztia meatze-hondakindegi zahar bat errekuperatu nahian.

Azken tanta hotzaren eraginak jasan eta gero, Metamorfosik, Greziako Tesalia eskualdeko herri txiki batek, erreferendum baterako deia egin zuen, kokaleku seguruago batera lekualdatu behar ote zuten erabakitzeko. Eta emaitza baiezko nabarmena izan zen.
Obrak hasi dira, eta aurreikusten dute kokaleku berrirako lekualdaketa bi urteren buruan egitea. Orduan, Metamorfosiko biztanleak Europako lehen klimigratzaileak edo migratzaile klimatikoak izango dira.

Hiru urteko lehorte batek ekarri du bai Kenyako gobernuak bai eta Elikagaien Mundu Programak ere esku hartu behar izatea gameluak banatzen, esnea ekoizteko helburuarekin eta, hartara, herritarrak izaten ari ziren desnutrizio-arazoei aurre egiteko. Hala, Sanburu herrian ikusi dute nola joan diren desagertzen behiak, gameluen mesedetan, azken ugaztun hori bereziki prestatuta baitago klima-aldaketaren ondoriozko muturreko baldintzak jasateko.

Klima-aldaketa Antartikan milaka meteorito suntsitzearekin mehatxatzen ari da, izotza urtzearen ondorioz. Izan ere, meteoritoak agerian gelditzen dira, higaduraren eraginaren pean, mugitu egiten dira izotzarekin eta urak hartzen ditu itsas maila goratzearen ondorioz. Galdu baino lehen meteoritoak lokalizatu eta biltzeko lan egiten ari dira zientzialariak, baina ezinbestekoa da klima-aldaketaren aurka borrokatzea babesteko, beranduegi izan baino lehen.

Historiaurreko garaietatik, artzain transhumanteak beren artaldeak lurralde beheretara eramaten aritu dira, neguan zehar klima epelagoei etekina ateratzeko eta animaliak modu naturalean elikatzeko, eta udaberrian mendietako bazkaleku finetara itzultzen.
Dena den, abeltzaintza-sistema tradizionalak, landa-arloko jarduerak alde batera uztea, klima-aldaketa eta beste faktore batzuk jardunbide hori desagerrarazten ari dira.
Merezi du kontserbatzea?