Ana Maria Briongosek Negro sobre negro. Irán, cuadernos de viaje liburuan idatzi zuen “ugaritasuneko herrialdeetako gazteek beren bizitzako urte bat” eman beharko luketela, “familiako edo lanbideko betebeharrek betiko harrapatuta eta lotuta utzi aurretik, munduko bideetan bidaiatzen, hiriz hiri, herriz herri, bizkarrean bizkar-zorroa hartuta”.

Eta mantra horixe hartu zuen Alberto Luengok, Afrikako lurretan egin zuen bidaiatik jaioterrira, Tolosara (Gipuzkoa), itzuli zenean 2006an, Afrikako gaitzak jota. “Hartaz guztiaz maiteminduta etorri nintzen, eta kontatzeko izugarrizko gogoarekin. Bidaiatzea hain aberasgarria da! Hainbeste ikasten da!”.

Hartara, batere dudarik gabe, Tolosako Ekinbide Etxera (TEE) joan zen. Kultura-jardueraz beteta dagoen elkartea da hori, Tolosako Abesbatzen Nazioarteko Lehiaketa antolatu eta Txotxongiloen Museoa kudeatzen baitu. “Proiektu berritzailea eta erakargarria aurkeztu nahi izan nien. Ogibidez biologoa naiz, zoologoa, eta izugarri gogoko ditut bidaiatzea eta pertsonak, eta, hortaz, natura, bidaiak eta antropologia batzea bakarrik etorri zen. Baina ikuspuntu positibotik egiten ahalegindu nintzen. Ezin nuen burutik aldendu ingurumenaz hitz egiten genuen guztietan kezkatik, ezkortasunetik, egiten genuela egiaztatzea. Horretaz nekatuta nengoen, benetan uste baitut mezua gehiago eta sakonago iristen dela naturarekiko lotura maitasunetik, gozamenetik, lantzen duzunean. Horregatik sortu nahi izan nuen beste topaketa batzuen topaleku bat, eta badirudi ideia gustukoa izan zela eta mamitu egin zela”.

Aurreneko edizio hartan, Ekialdeko Afrikan arreta jartzen zuten hiru mintzaldi proposatu ziren. “Hain zuzen ere, lehenbiziko hamar urteetan herrialdeei buruzko monografikoak egiten genituen. Gero, aldatu egin genuen”.

Kasualitatea izan zen 2006an Nairobitarraren lehen bidaiaren hogeita bosgarren urteurrena izan zela. Nairobitarra, zehazki, lineako autobus zahar bat zen, egokitua eta urte askoan bidaiariak Afrikaren iparraldera, Europara eta Amerika osora eraman zituena, Alaskatik Txilera. “Kointzidentzia izan zen denboran, eta, horrenbestez, aitzakia ederra Ángel Ortizek eta Josu Iztuetak, ekimen horren sustatzaileek, beren esperientziaren berri emateko, bidaia horien antolatzaile moduan. Javier Torquemada kazetaria gonbidatzea bezala, haren mintzaldia, “Una herida en el corazón de África” izenburukoa, iltzatuta gelditu baitzen askoren oroimenean. Programa ixteko,  Javier Reverte idazlea ekarri genuen eta  El sueño de África bere liburua aurkeztu zigun. Zalantzarik gabe, asmatu genuen”.

Arrakasta ikaragarrizkoa izan zen, eta edukiera bete zen mintzaldi guztietan. “Eta ez da harritzekoa. Askotan pentsatzen da ekitaldiak hiriburu handietan antolatzen badituzu, adibidez, Madrilen, Bartzelonan, Bilbon edo Donostian, jende asko mugiaraziko duzula. Baina ez da hala, toki horietan kultura-eskaintza oso zabala baita. Guk Tolosa aukeratu genuen, etxean jokatzen genuelako eta, gainera, bertako jendeak kultura-tradizio handia eta zentzu kritiko handia duelako. Eta argi dago ez ginela okertu”.

Hala jarri ziren Amalur proiektuaren oinarriak, aurten XX. urteurrena beteko duen proiektu horrenak. “Ama lurrak gure kulturan eta beste batzuetan duen esanahiarengatik aukeratu genuen izena. Esate baterako, unibertso kitxuan, Patxamama (gure ama lurraren baliokidea izango litzatekeena) naturarekin eta bertako biztanleekin batera bizitzearen eta haiek errespetatzearen sinonimoa da. Uste genuen kontzeptu horrek ezin hobeto biltzen zuela gure jardunaldiei eman nahi genien espiritua”.

Tolosako Udalaren eta Gipuzkoako Aldundiaren finantzaketari esker –“erakunde publikoek ez badituzte mota honetako ekimenak babesten, ezin dira gauzatu”–, aurreneko eguneko ilusio berberarekin iritsi dira aurtengo ediziora. “Jakina, honek bidea duela ikusten dugulako. Gonbidatuak ekartzean erabiltzen dugun irizpidea da beste leku batzuetan zer egiten den eta punta-puntan zein dabiltzan ikustea. Eta gauden puntu honetan, gainera, askok beren burua eskaintzen digute etortzeko eta beste batzuek errepikatzeko, aurreneko aldian izan zuten esperientzia oso gogokoa izan zutelako. Oso esker oneko gaude Amalurrek izan duen eta izaten duen harrerarengatik”.

Cartel 2025

Zenbait kazetarik, adibidez, Mikel Reparazek eta Rosa Maria Calafek, eta bidaiarik, adibidez, Roge Blascok eta Igone Mariezkurrenak, eta abarrek egin dituzten zazpi mintzaldien eta bidaia iraunkorrei buruzko mintegi baten ondoren, aurtengo edizioa irailaren 26an amaituko da, prestakuntza-jardunaldi bat eginez, Batxilergoko 1. eta 2. mailetako ikasleentzat, Kontzientzia kritiko baten garapena aldaketa globalaren aurrean izenburupean. “Antolatzen ditugun hezkuntza-jardunaldiek etorriko direnei txinparta pizteko balio izatea nahi dugu. Beren bokazioa modu profesionalean garatu ahal dutela pentsa dezatela. Baina betiere kontzientzia kritiko batetik”.

Conferencia Mikel Reparaz

Prestakizun horietan utzi dugu beti plural maiestatikoa erabiltzen duen biologo hau. Laster hasiko da Amalurren hurrengo edizioko programazioa bururatzen.

Gazteentzako jarduerei buruz gehiago ezagutu nahi baduzu:

Energia berriztagarriak aztertzen eta ikertzen

Sarri for Future: institutuan etorkizun iraunkor bat ereiten