1930eko hamarkadan, Ipar Amerikako mendebalde urruneko emakume-talde batek zaldiak erabili zituen Kentuckyko mendietan ibiltzeko, mendi-hegal elurtuetan eta erreka lohitsuetan, helburu soil batekin: mendietan bakartuta zeuden komunitateei irakurtzeko materiala ematea. “Liburuen emakumeak” deitzen hasi ziren laster.

Ia 100 urte geroago, Lizarrerrira, Nafarroara, antzeko proiektu bat iritsi da, husten ari diren lurraldeetan kultura eskura jartzeko asmoa duena. Ameriketan ez bezala, ordea, orain emakumeak eta gizonak ariko dira, eta aukeratutako garraiobidea ez da zaldia izango, autobusa, baizik.

Urriaren 10ean abiatu zen Nafarroako Gobernuaren bibliobus-zerbitzua, Nafarroako Liburutegi Zerbitzuaren proiektua. Hain zuzen, ibilgailu hori 6.800 biztanlerengana iritsiko da, eta 28 herritara joango da, hamabost egunean behin eta bost ibilbidetan.

Eskualdeak hartzen dituen herri txikietan bizi diren pertsonek ez dute hiri eta herri handiagoetara joan beharko mailegatzeko txartel bakarra lortzeko; liburutegien arteko maileguaren bidez, beste liburutegi batzuetako dokumentuak eta liburuak eskuratzeko; eBiblio, eFilm eta eMagazine plataformetan eskuragarri dauden liburuen, filmen eta aldizkarien bilduma digitaletara sarbidea izateko; edo sor daitezkeen beste kultur edo literatur jarduera batzuez gozatzeko.

Ostera, liburutegi mugikor gisa egokitu den autobus baten bisita izango dute. Hasiera batean, 2.500 liburu, aldizkari eta filmen bilduma izango du, eta 800 bat dokumentu.

Gainera, mugikortasun murriztua duten pertsonen etxeetara liburuak eramateaz ere arduratuko da zerbitzuaren ardura duen profesionalen taldea.

Edonola ere, hau ez da liburutegi mugikor bat Nafarroan ibiltzen den lehenbiziko aldia, 2019an etxez etxeko liburutegi-zerbitzua, Biblioneta, jarri baitzuten martxan Aurizperrin.

Eta Nafarroan nahiko berria bada ere, Bibliobusen sarean aspaldidanik garatzen ari den zerbait da garraio publikoa eta mugikortasun iraunkorra irakurketa publikoko sareetako liburuak eta dokumentuak garraiatzeko erabiltzea.

Erabilitako garraiobide gehienak egokitutako autobusak eta kamioiak direla ahaztu gabe, badira gainera benetako aukera bitxiak, hala nola Kolonbiako biblioastoa, Thailandiako biblioelefantea eta beste toki askotako bibliobizikletak.

Hau ez da liburuei buruz hitz egiten dugun lehendabiziko aldia. Izan ere, beste post batean (hemen irakurri) liburuen bigarren bizitzaz aritu ginen; eta beste batean (hemen irakurri) gure zentroetara heldutako bookcrossing sarearen berri eman genuen.