2021eko udazkenaz geroztik, Iruñerriko Mankomunitatea edukiontziak elektronikoki irekitzeko sistema berri bat abiarazten ari da. 2022ko martxoan egindako karakterizazio-azterlaneko datuen arabera, edukiontzi marroietan bereiz bildutako gai organikoen kantitatea hirukoiztu egin da 6 hilabetean, hilabetean 81.640 kg izatetik egun hilabetean 280.876 kg izatera igarota. Irail honetan, eta gai organikoen %70 berreskuratzeko erronka izanda –Nafarroako Hondakinen Plan Integralak 2027rako jasotzen duen erronka–, Mankomunitateak berriro helduko dio kanpainari.

Gehiago irakurri

Paisaia berriro ezagutzeko tresna gisa oinez ibiltzearen esperientzia aldarrikatzen duen artista da Hamish Fulton; bere ingurunera teknologiaren bidez begiratzeko, gizateriak ikusteari utzi dion paisaia hori. Fultonentzat, oinez-ibiltze iragankor eta bakartiak bere ekoizpen artistikoa eratzen du. Ez du esku hartzen paisaian, baizik eta bertatik igarotzen da, begirada erne duela. Bere burua “ibilaldiak egiten dituen artistatzat, eta ez artea egiten duen ibiltaritzat” jotzen du.

Gehiago irakurri

Institutuaren sarrerako sabaian zintzilik dagoen sare erraldoia, ikasturtean zehar bildutako aluminiozko paper guztiarekin egina eta azkenean Iruñeko Ingurumen Museora eraman zena. Auzoko hondakinen bilketa, LIBERA – MENDI jardueraren bidez, Estatuko Libera proiektuan oinarrituta. “Truke-azoka”, “erosi-erabili-bota” ereduan oinarritutako nerabeen kontsumo-ohiturei buruz ikasleei kontzientzia harrarazteko jarduera. Eta, jakina, ‘Hondakinetatik energiara’ proiektua, konpostaje-prozesutik abiatuta, tresna elektroniko txikiak hornitzeko pila termoelektriko bat sortzean datzana, 2022ko maiatzean, Estatuko Efigy Teknologia Lehiaketaren laugarren edizioan, ‘Proiektu berritzaileena’…

Gehiago irakurri

Itsasora ur geza gehien isurtzen duen munduko hirugarren ibaia da Ganges, Amazonas eta Kongo ibaien ondotik. Eta bai kutsatuenetako bat ere. Egunero-egunero, ehunka lantegitako isurpenak, tratatu gabe egunero isurtzen diren hondakin-uren milioika litro eta bilgarrietatik, film plastikotik, dosi bakarreko zorroetatik eta abarretatik datozen plastikoen tona asko eta asko eramaten ditu itsasoraino. Eta hori guztia, India %60ko birziklapen-tasa duen herrialdea den arren.

Gehiago irakurri

FAO Nazio Batuen Elikadura eta Nekazaritza Erakundearen arabera, mundu osoko elikagai-laboreen %87 erleek polinizatzen dituzte, eta, horrenbestez, gure elikadura haietan oinarritzen da zuzenean. Hala ere, hainbat arrazoirengatik, espezie asko galtzen ari dira. Arrazoi horietako bat ezjakintasuna izango da?

Gehiago irakurri

Artea beti da oso baliabide egokia mezuak igortzeko eta mezuak hartzailearen subkontzienteraino iristeko, bertan kokatzeko gero, eta, hazi txiki bat izango balitz bezala, han ernatzeko. Helburu hori lortu nahi du Josu Zapata artistak, Mendillorriko ur-biltegien esparruan jarri duen “Landare bihotza” talde-lanaren bitartez.

Gehiago irakurri

Ura geza edo gazia izan daiteke, lurraren edo kloroaren zaporea eduki… Beti zaporegabetzat, usaingabetzat eta koloregabetzat jo izan dugun likido horrek izan ditzakeen zaporeetako batzuk dira horiek. Zapore horiek, hain zuzen, konposatu naturalei dagozkie, urak berak duen jatorriari dagozkionak (urtegia edo iturburua), edo desinfektatzeko gehitzen zaizkion beste elementu batzuei, adibidez, kloroari. Hezitako gustu batek baino ezin ditu hauteman ur-dastatzeetan.

Gehiago irakurri

Egun itsasoa itotzen duten hondakin plastiko gehienen jatorria ibaietan dago. Hori dela-eta, premiazkoa da ahalik eta azkarren garbitzea. Mota askotako ekimenak daude ibaien inguruneak garbitzeko. Gaur, Mister Trash Wheel (jaun Zabor-biltzailea) eta The Ocean Cleanup (Ozeanoaren garbiketa) izenekoez hitz egingo dugu.

Gehiago irakurri

Iruñerriko Mankomunitateak intsektuentzako hotel bat kokatu du Areatzeko meandroan, Uharten, erle bakartia ostatatzeko. Espezie hori, hain zuzen, gainbehera dago, nagusiki ekosistemak galtzen ari direlako eta gizakiok pestizidak erabiltzen ditugulako. Instalazioaren xedea da behaketa, azterketa eta ingurumen-heziketa. Eta oso harrera ona izan du; izan ere, kokatu zen lehenbiziko egunetik, Osmia spp erlearen zenbait banakok, erle bakarti igeltseroen emeek, polena eta nektarra garraiatu zuten hoteleko hutsune desberdinetara eta gero zigilatu egin zituzten, etorkizuneko belaunaldia hartzeko.

Gehiago irakurri

Klima, energia, biodibertsitatea, hondakinak eta, horiekin lotuta, plastikoak… Horiek dira gaur egungo ingurumenari dagozkion trending topicak edo boladako gaiak. Baina gai horien arteko harremanik ez da islatzen inon. Hori da behintzat Ana Galarraga dibulgatzaileak esaten duena. Haren esanetan, informazio handia egon arren, eta klima larrialdia badago ere, gizartearen sentsibilizazioa ez da handitu, eta ingurumenarekiko jarrera ere ez da aldatu. “Ekonomia eta ekologia gauza bera da, azken finean, eta hori ulertzeak gure bizimodua berpasarazten digu; beraz ez da batere eroso, ahaleginak egitea eskatzen baitigu”.

Gehiago irakurri