Highland Titles Eskoziako natura-erreserba errekorren Guiness liburuan sartu zen, intsektuentzat munduko hotel handiena aurkeztean, 199,9 metro kubokoa. Hartara, egitura horrek lekua kendu zion Poloniako Varsovia hiriko Garatzaileen Poloniako elkarteari, haren hotelak 89,37 metro kuboko edukiera baitzuen. Eskoziakoaren arduradunen arabera, kontserbaziorako ingurumen-mezua nabarmentzeaz gain, egitura pizgarria izan daiteke herritarrek erreserba bisitatzeko. “Zenbat eta bisitari gehiago eduki, orduan eta jende gehiagok ikusi ahal izango du egiten ari garen lana”.

“Pasadas las 4” antzerki-taldeak urteak daramatza hiri-garraioko autobus bat Iruñerriko ikastetxeetako jolastokian aparkatzen. Han, era informal eta ludikoan, Bertak, laguntzaile atsegin eta dibertigarriak, hainbat egoera planteatzen ditu, bultzatzeko ikasleek zalantzan jartzea jokaera negatiboak, zenbaitetan normalizatuegi daudenak, gogoeta egitea gizalegezko arauen eta bizikidetzakoen gainean, eta hainbat dinamika barneratzea, gidariarekiko, gainerako bidaiariekiko eta, jakina, naturarekiko errespetuzkoak diren dinamikak, zehazki. “Egiten duguna da jardunbide egokiak gogoraraztea eta bai garraio publikoa eskuarki erabiltzeak ingurumenerako dituen onurak ere”.

“Gizarte batek ibaiarekin ezartzen duen harremanak agerian jartzen du gizarte horretako harreman-eredua, bai naturarekin, bai eta gizartea eratzen duten kideen artean ere”. Gogoeta horixe izan zen “Askatasuna. Ibai bazterreko tximeleta” proiektuaren abiaburua, Nafarroako Burlata herriko Askatasuna BHIk duela sei urte hasi zuena. Hartara, proiektu horrek, ingurumen-kontzientzia harrarazteko helburua betetzeaz gain, eskola-arloko lan bat interes orokorreko produktu nola bihur daitekeen erakusten du argi eta garbi.

Bizitzeko egun dugun estiloak askoz ere energia gehiago behar du Industria Iraultzaren aurretik bizitzeko behar zena baino. Askoz ere gehiago ibili edo mugitzen gara, eta askoz ere distantzia luzeagoetan. Gehiago garraiatzen dugu. Gehiago ekoizten dugu. Eta gehiago kontsumitzen dugu, askoz ere gehiago.
Hori guztia egiteko energia behar dugu, eta energia hori lortzeko, batik bat, erregai fosilak erabiltzen ditugu, erreserba mugatuetatik datozenak, gero eta urriagoak diren erreserbetatik. Planeta eta biztanleak, haien artean gizakiak, pozoitzen ari diren erregaiak…

Egun, 200 gaixotasun zoonotiko baino gehiago ezagutzen dira eta kalkulatzen da urtean 2.600 milioi pertsona ingururi eragiten dietela.
Hori ez da berria, betidanik izan baitira zoonosiak. Baina giza biztanleria handitzeak eta ekosistemak suntsitzeak, horrek berekin dakarren biodibertsitate-galerarekin batera, eragiten du gaixotasun horiek gero eta arriskutsuagoak izatea.
Egin dezakegu ezer ekiditeko? Erantzuna naturan daukagu.

Duela 30 urte, Nazio Batuen Erakundearen (NBE) Batzar Nagusiak martxoaren 22a Uraren Mundu Eguna izendatu zuen. Geroztik, egun hori ospatzen dugu, naturako elementu horren garrantziari buruz hausnartzeko aitzakia moduan.
Aurten, arreta ur gezan jarriko da, eta, are zehazkiago, akuiferoetan dagoen ur gezan. ‘Lurpeko ura – Ikusezina ikusgai egiten’ lelopean, baliabide hori desagertzeak mundu osoko biztanleriarentzat edukiko lituzkeen ondorio larriak erakutsi nahi dira.

2018an, luiziak gertatzeko arriskua zela eta, obrak egin behar izan ziren Artetako iturburuaren ahoa eta zaindariaren etxea (Iruñerriko Mankomunitateko Informazio Zentroa) mugatzen dituen eskuineko hegala tinkotzeko. Helikopteroak, langile taldeak eta makineria uraren zurrumurrua nagusi den leku batean sartu ziren. Beharrezkoa zen, haren ahotsa berriro entzun nahi bagenuen.

Mugaz haraindiko lankidetzarako proiektua, landako eta mendiko inguruetan bizikletaz ibiltzea sustatzeko helburuarekin. EuroVelo 3 ibilbidearekin, ardatz egituratzailearekin, landa-arloko herriak konektatuko dituzten bizikleta-ibilbideen sarea. Konektibitate jasangarria herrien artean, landako eta hiriko esparruaren arteko batasunari eusteko. Hori guztia da Bicimugi, une honetan adineko pertsonak edo mugikortasun murriztua dutenak triziklo-bizikleta elektriko egokituan paseatzeko boluntarioak biltzen ari den proiektua.

Ekonomia zirkularra, birziklapena, berrerabiltzea, ingurumen-aktibismoa, gizarte-ekintza… Hitz eta termino horiek guztiak existitzen ziren duela berrogeita hamar urte, eta denborarekin esanahi berria hartzen joan dira, zenbait erakunderi esker, besteak beste, Nafarroako Emausko Trapuketariei esker.

2010ean jarri zen martxan Biointegra proiektua, Orreagan, Aspace Navarra fundazioak eta Intia sozietate publikoak sustatuta. Proiektu iraunkorra, ekologikoa, inklusiboa eta hurbilekoa da, behi-aziendaren zaintza ekologikoa egitea eta ondoren esneki ekologikoak sortzea dakarren sistema bat sustatzeko sortua. Egun, zortzi pertsonari ematen die lana, haietako sei desgaitasunen bat dutenak.