Klima-aldaketa Antartikan milaka meteorito suntsitzearekin mehatxatzen ari da, izotza urtzearen ondorioz. Izan ere, meteoritoak agerian gelditzen dira, higaduraren eraginaren pean, mugitu egiten dira izotzarekin eta urak hartzen ditu itsas maila goratzearen ondorioz. Galdu baino lehen meteoritoak lokalizatu eta biltzeko lan egiten ari dira zientzialariak, baina ezinbestekoa da klima-aldaketaren aurka borrokatzea babesteko, beranduegi izan baino lehen.
Historiaurreko garaietatik, artzain transhumanteak beren artaldeak lurralde beheretara eramaten aritu dira, neguan zehar klima epelagoei etekina ateratzeko eta animaliak modu naturalean elikatzeko, eta udaberrian mendietako bazkaleku finetara itzultzen.
Dena den, abeltzaintza-sistema tradizionalak, landa-arloko jarduerak alde batera uztea, klima-aldaketa eta beste faktore batzuk jardunbide hori desagerrarazten ari dira.
Merezi du kontserbatzea?
“Adineko Emakumeak Klima Babestearen Alde” Suitzako 2.000 emakume adinekok eratutako taldeak herrialde hori auzitegira eraman zuen, gobernuak klima-aldaketa borrokatzeko neurririk ez hartzeak beren osasuna eta ongizatea mehatxatzen zuela argudiatuta, eta, horrenbestez, pertsona nagusien giza eskubideak urratzen zituela.
Historikoa izan den epai batean, Europako auzitegiak arrazoia eman zien eta Suitzari agindu dio asmo handiko neurriak har ditzala, bertako biztanleak klima-aldaketatik babesteko.
Baliteke erabaki honek ondorio esanguratsuak izatea mundu osoan, beste pertsona eta komunitate batzuk inspiratuz beren gobernuei exijitzera klima-krisiari heltzeko ekintzak.
Nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiapen-eredu berriek ekarri dute ur-eskaera handitzea, erreserba hidrikoak gutxitzen ari diren une batean.
Datadistako kide Ana Tudelak ohartarazpen hau egin du: “Edateko ura falta zaigu. Eta urik gabe, ez dago bizirik”.
Ermitagaña HLHIP (Nafarroa) ingurumen-proiektu bat garatzen ari da, hezkuntza-komunitatea eta inguruan duen bizilagun-komunitatea eraldatzeko asmoarekin.
Bide horretan, asmamena eta sormena erabilita, loturak sortzen joan da, hainbat hezkuntza-, gizarte- eta ingurumen-ekimen gauzatzeko bidea ematen duten zenbait agenterekin.
Nzambi Mateek Gjenge Makers sortu zuenean, ez zekien bere enpresa eraikuntza-material iraunkor, estetiko eta erresistenteen erreferente bihurtuko zela.
Orain enplegua sortzen du, batez ere, Nairobiko biztanle gazte eta emakumeen artean, Kenyan, zabortegietara iristen den plastiko-kantitatea murrizten du, hormigoi tradizionalaren aukera bat aurkezten du eta ingurumena zaintzen du.
Akuiferoen egoera ona lehengoratzeko hamarkada bat edo gehiago igaro beharko litzatekeela uste da. Dena den, egoera kritikoan dauden ur-masen % 8 berreskuratzeko, gutxienez, 2039a edo gehiago iritsi beharko litzatekeela kalkulatzen da.
Jokoan dagoena gure edateko ura da klima-krisi eta -larrialdi larri baten garaian, non gero eta lehorte handiagoa dagoen eta gero eta baliabide hidriko gutxiago dagoen. Benetan jarri behar dugu dena arriskuan?
Imajinatzen al duzu edateko ur segururik gabe bizitzea? Hori da Txinako landa-eremuetan milioika pertsonak aurrez aurre duten errealitatea. Hala ere, Xiaoyuan Ren izeneko neska gazte bat errealitate hori aldatzen ari da. MyH2O plataforma digitalearekin, Ren komunitateak ahalduntzen ari da uraren kalitateari buruzko funtsezko informazioaren bidez; funtsezko baliabide hori eskuratzeko aukera eraldatuz.
Estatuko 17 autonomia-erkidegoetako eta Ceuta hiriko 150 dokumentazio-zentrok, ikerketa-zentrok, erakunde publikok, eta ingurumeneko eta naturgune babestuetako liburutegik baino gehiagok eratuta dago. Eta bere xedea da baliabideak optimizatzea eta informazioaren trukea bultzatzea ingurumenaren sektorean, eta bai ingurumenaren arloko informazioa eta dokumentazioa eskuratzea erraztea ere.
Irisgarritasun unibertsalaren helburuetako bat, eta, hortaz, Iruñerriko Mankomunitatearena, inklusioa da; desgaitasuna duten pertsonentzat jarduera bereziak antolatzen ez dituen inklusio hori, baizik eta pertsona horiek gainerakoek egiten duten berbera egiteko aukera ematen duten jarduerak antolatzen dituena.
Mancoeducak, Iruñerriko Mankomunitatearen heziketa-programak, urteak daramatza zentroak mota guztietako behar berezietara egokitzen. Izan ere, begizta magnetikoa du zenbait instalaziotan eta zeinu-hizkuntza gehitzen du bere bideoetan, beste neurri batzuen artean.
Orain, irakurketa errazeko bisitak eskaintzen ditu, desgaitasuna duten pertsonek gidari lana eginez.
