Adimen artifiziala (AA) guztiz abiadura azkarrean ari da mundua eraldatzen. Laguntzaile birtualetatik gaixotasunak diagnostikatzen laguntzen duten algoritmoetaraino, badirudi bere aplikazioak mugagabeak direla. Edonola ere, adimen artifizialeko eredu bati egiten zaion kontsulta bakoitzaren atzean gutxiago ikusten den ingurumen-kostu bat ezkutatzen da: ur-kontsumoa.

Morgan Stanleyk The Times of IndiaYourStory.com (2025eko iraila) webgunean aurreikusten du adimen artifizialari lotutako datu-zentroen ur-erabilera urtean 1.068 mila miloi litrokoa izatera helduko dela 2028an, eta hori, egungo mailen aldean, hamaika bider gehiago da. Zenbatespenak 637 eta 1.485 mila milioi litro artekoak dira, eraginkortasun teknologikoaren eta energia-iturrien arabera.

Izan ere, adimen artifizialeko ereduen entrenamenduak eta erabilerak datu-zentro handietan pilatzen den potentzia eta energia ikaragarria eskatzen dute, non milaka zerbitzarik atsedenik gabe lan egiten duten. Prozesadore horiek errendimendu osoan lan egiten dutenean bero handia sortzen dute.

Gehiegi berotzea ekiditeko, hozte-sistemak erabiltzen dira. Eta kasu askotan, hozteko metodo eraginkorrena eta merkeena ura erabilita hoztea da: hodien sistemetan eta hozte-dorreetan ibili eta gero, beroa xurgatzen du eta ekipoei lan egiteko tenperatura seguru bat itzultzen die.

Horrek ondorioz ekartzen du, egun, eskala handiko lengoaia-eredu bat entrenatzeak ehunka mila litro ur behar izatea ziur asko, entrenamenduko asteetan edo hilabeteetan zerbitzariak hozteko.

Eguneroko kontsulta txikiak ez daude ur-kontsumo neurrigabe horretatik libre. Adimen artifizial aurreratuko sistema bati galderen dozena gutxi batzuk egiteak ur zentilitro batzuen zeharkako kontsumoa ekar dezake berekin, prozesatze- eta hozte-etapa guztiak aintzat hartzen badira.

Baliteke kantitate horiek txikiak iruditzea maila indibidualean, baina, kontuan hartzen badugu erabiltzaileak milioika direla egunero eta etengabe, aztarna hidrikoa gogoan hartzeko ingurumen-erronka bihurtzen da.

Googlek 6,1 mila milioi galoi erabili zituen hozteko 2023an (gutxi gorabehera 23 mila milioi litro), eta Council Bluffseko bere datu zentroak, Iowan, (Iowa) mila milioi galoi kontsumitu zituen 2024an (gutxi gorabehera 3,8 mila milioi litro) EthicalGEOgijn.org.

Metak, bere aldetik, 813 milioi galoi kontsumitu zituen guztira 2023an (gutxi gorabehera 3,1 mila milioi litro) gijn.org.

Argi dago planetako toki guztietan aztarna hidriko hori ez dela antzekoa. Eskualde idorretan edo estres hidrikoa dutenetan, esate baterako Ameriketako Estatu Batuetako edo Espainiako zenbait tokitan, zerbitzariak hozteko uraren erabilera intentsiboak baliteke nekazaritzako premiekin eta giza kontsumokoekin lehiatu behar izatea. Hain zuzen ere, Microsoft eta Amazon basamortuko guneetan kokatuta daude, herrialdearen hego-mendebaldean Business Insider.

Ur ugari dagoen tokietan, aldiz, inpaktu erlatiboa txikiagoa da. Baina, hala ere, inpaktua da, ez da desagertzen.

Enpresa teknologikoak erronka honen gero eta jakitunagoak dira, eta aukerak esploratzen ari dira:

• Aire bidez hoztea edo sistema likido itxien bidez, hartara, urarekiko mendekotasuna gutxitzeko.
• Datu-zentroen kokapen estrategikoa bilatzea toki hotzetan edo iturri berriztagarrietatik gertu daudenetan.
• Uraren berrerabilera, adibidez, ur grisak erabiltzea edateko ura erabili beharrean.
• Ereduen optimizazioa, entrenatzeko eta gauzatzeko behar den energia eta tamaina murriztuta.

Silvia Ansorena kazetariak azaltzen duenez, “Amazon Web Servicesen (AWS), hodeiari eskainitako Amanzonen dibisioan, hozteko teknika desberdinak konbinatzen dira, adibidez, airea klima hotzetan, lurruntzekoa eskualde epeletan (adibidez, Aragoi) eta lurrun-konpresioa eremu beroetan.

Espainian dituen datu-zentroek ehunka mila metro kubo ur kontsumituko dituzte urtean, basoak ureztatzeko berrerabiltzeko konpromisoarekin, beste neurri batzuen artean,  eta 2030ean “water positive” izateko helburua lortzekoarekin, hau da, naturara kontsumitzen den ura baino ur gehiago itzultzeko helburuarekin”.

Baina, industriaren saiakera horiek alde batera utzirik, ez dago sobera erabiltzaileok arazoaren gaineko kontzientzia hartzea eta pentsatzea eredu batekin interakzioan ari garen bakoitzean natura-baliabideen benetako kontsumo bat dagoela. Hain zuzen ere, horren jakitun izatea enpresa teknologikoei gardentasuna exijitzeko eta garapen eraginkorragoak eta arduratsuagoak laguntzeko aurreneko pausoa da.

Adimen Artifizialari buruz gehiago jakin nahi baduzu:

Adimen artifiziala hondakinen kudeaketan