Peli, krispetak, lagunak eta TikTok bideoak. Tartean ingurumen-aktibismoa piztea nerabeengan, ingurunearekiko errespetua sustatzeaz gain. Horixe da Iruñeko Udalaren COworkids programaren barnean dagoen #krispetaktiktoken ekimenak eskaintzen duena. Jarduera horretan Tiktok sare soziala ikaskuntzarako eta elkarlanerako tresna bihurtzen da.
Txadeko komunitate nomada batean Hindou Oumarou Ibrahim ingurumen-aktibistaren ahotsa altxatu da, aldaketa klimatikoak bere errealitatea nola aldatzen duen ikusten baitu. Lanbidez geografoa da, eskura zituen teknologia, zientzia eta antzinako ezagutzak batu ditu, eta partaidetza-prozesu bat jarri du abian, bere komunitateko kideek 3D mapa eta maketak osa ditzaten, larre, fruta-arbola eta sendabelarrik onenak non dauden adierazteko.
Normala al da ibai berberek gainezka egitea hilabeteko epean? Normala al da Urteberri-egunean 24 graduko tenperatura izatea zaharrenek egun hori elurrez beterik gogoratzen dutenean? Normala al da txaketa ez kentzea garai batean hondartzak eta igerilekuak jendez beteta egongo ziren sasoian? Hori guztia klima-aldaketa al da?
Landa-eremuetan mugikortasuna ez da hiri handietakoa bezalakoa. Gehienetan, auto pribatuaren erabilerara murrizten da, sarritan autobusak ordutegi eta ibilbide urriak izaten baititu. Metroak eta tranbiak ez dira haietara iristen. Ia ez dago taxirik. Berehalako mugikortasuneko beharra, ordea, hiri handietan eta herri txikietan existitzen da. Zein da irtenbidea, beraz?
Patxi Mirandak KUDEA>Go! sortu du, elkarlaneko mugikortasunerako plataforma bat, landa-inguruneko herri edo eskualdeetarako.
26.078 txartel-pare ematea, edukiontziak zabaltzeko app bat martxan jartzea, 23.805 bisita etxebizitzetara eta 2.031 merkataritzako establezimenduetara, informazioa edukiontzien ondoan, informazio-gune ibiltariak, hezitzaileak bizikletaz lekualdatzen egunean 6 orduz, ekitaldiak eta bisita gidatuak, herritarrei arreta emateko 682 ekintza eta inkestak egitea. Mankomunitateak baliabide guztiak erabili ditu, edukiontziak zabaltzeko sistema berria martxan jartzea sakon sartzeko gizartean.
Hizkera aldatzen dugunean, pentsatzeko modua ere aldatzen dugu. Hizkera inoiz ez da neutroa, eta horren adibide ona da nola joan diren bilakaera izaten, aurreko mendeko 90eko hamarkadaz geroztik gure egun hauetaraino, berotegi-efektutik eta berotze globaletik eratorritako arazoez hitz egiteko terminoak.
Hiri-garraioak eta taxiek oinarrizko zerbitzuak izaten jarraitzen dute herritarrentzat, eta horregatik, kudeatzen dituzten erakundeek muturreraino eraman dituzte osasun-neurriak, erabiltzaileen artean kutsatzea ekiditeko. Egun hauetan lantokira joateko erabiltzen ari bazara edo hurrengo egunetan egitea aurreikusita baduzu, eskumena duten agintariek eman dizkiguten aholku hauek arretaz irakurtzea gomendatzen dizugu.
Hornidura bermatua eta merkea, klorazio sendotuak, eta berehala eskuratzen den eta etxebizitza guztien eskura dagoen baliabidea izatea. COVID-19 gaitzak eragindako alarma-egoerak berekin ekarri duen konfinamenduan etxebizitzetan iturriko uraren alde egiteko arrazoi nahikoak izan beharko lukete. Iturriko uraren alde egiteko zazpi arrazoi kontatuko dizkizuegu.
Etxean gaude eta hondakin gehiago ari gara sortzen: familiako kide guztiok egiten ditugu otorduak etxean, armairuak garbitzen eta txukuntzen ari gara, korridoreko mahaitxo horrek tokia kentzen digula pentsatu dugu… Eta orain, zer egingo dugu? Zer bota dezakegu edukiontzietara eta zer ez?
13 keinu edo ohitura erraz geureganatuta egin daiteke klima-aldaketaren kontrako borrokan gure hondar-alea jartzea ura zaintzearen bidez. Iruñerriko Mankomunitateak gogorarazi digu, Uraren Mundu Egunaren ospakizunaren kariaz.
