“Erlaxatzeko, naturaz gozatzeko eta hildako pertsona maitearekin elkartzeko parke bat sortu nahi genuen. Ez mausoleo handirik ez eta panteoirik ere”. Eta badirudi Roques Blanqueseko hilerri hau asmatu zuten pertsonak beren helburua lortzen ari direla.
Bartzelonan argi dute bizi-kalitatea hiri berdearen sinonimoa dela. Egiturak polinizatzaileentzat, belar-mozte partzialak, polinizatzaileen erakargarri diren loreez beteriko lorategiak, hiri-egituraren eta alde naturalen arteko trantsizio-guneak zaintzea… Naturguneek hiriko biztanleen osasunean zuzenean eragiten dutela ulertzen den hiri batean gauzatzen dituzten jarduketak dira horiek guztiak.
Piemonte leheneratu eta kontserbatzea, desertifikazio-arrisku handiena duen Italiako lau eskualdeetako bat. Hori da Principato Di Valboscosa elkartearen xedea, Alpeaurreko Biella eskualdean lursail txiki bat babesten duten pertsonei damaren, zaldunaren, baroiaren edo kondearen titulu apaingarria ematen diena.
Viladecans hiria erleen laguna da, eta haiek aintzakotzat hartzen ditu hiriaren ingurumen-kalitatea aztertu, zaindu eta hobetzeko. Hirian dituzten hiru erlauntzetako eztiarekin bisitariei harrera ona egiten diete, Erleen Etxean neska-mutiko eta helduentzako jarduerak egiten dituzte, eta etxebizitzetako balkoiek eta txorkoek lore erakargarriak erakusten dituzte, intsektu polinizatzaile horiek bila ibiltzen diren jaki gozoa aurki dezaten.
Ikastetxeko konpost-ontzitik ateratako konpostak elikatzen duen baratze bat haur-eskola baten barnean. 105 bularreko haur, ibiltari eta nagusiri zuzendutako heziketa-proiektua, zuzenean familiengan ondorioa duen ingurumen-sentsibilizaziorako proiektua. Hau “Zentzumenak lantzen” da, duela bi ikasturte Mendillorriko haur-eskolan abian jarri zuten ekimena.
Riner 300 biztanleko udalerria da, Lleidako probintzian dago eta jendez husten hasi zen. Udalerria, gainera, landatarra da argi eta garbi, eta betidanik bere historiari oso lotuta egon zen diru-iturri nagusietako bat galtzen hasi zen: erlezaintza. Hori ikusirik, kultura-, heziketa- eta gizarte-arloko proiektu bat jarri zuten martxan, eta beste helburu batzuen artean erleentzat erreferente bihurtzea eta erlezain berriak erakartzea jarri zuten.
Loke amerikarra sarraskia eragiten ari da mundu osoko erleen populazioan, eta hori, era berean, nekez itzuli ahal izango diren ondorioak ekartzen ari da berekin. Dauden landare-populazioak gutxitzen dira; airearen kalitatea okertzen da; lurzoruak gehiago higatzen dira; uraren zikloa aldatzen da landareek ez dutelako ur nahikorik itzultzen atmosferara; eta zenbait elikagairen laboreak murrizten dira, existitzen diren hazkuntzako 1.400 landareen %85ek animalia-polinizazioa behar baitute. Irtenbide azkarra aurkitu behar da.
Bertako hazien banku bat, haziak biderkatzeko baratze bat, haziak eta ezagutzak trukatzeko saioak, hiri-baratze bat sortzen ikasteko tailerrak, landareen osasunari edo hazien hautaketari buruzko tailerrak, eta baratzean lantzen diren sendabelarren onuren gaineko beste tailer batzuk. Horiek guztiek osatzen dute Mendillorriko Hazitokia proiektua, Iruñerriko landareen barietateak kontserbatzeko eta natura beti beren aliatu handi moduan ikusi duten pertsonen jakintza eta lan ona sustatzeko asmoa duen ekimen bat.
Orken ehunetan kutsatzaile kimikoak egoteak egiaztatu egiten du osagai kutsatzaileek gorantz egiten dutela elikadura-sisteman. Lehenbizi, ozeanora iristen dira hondakin-uren araztegien eta industria-isurketen bidez, gero organismo txikiagoek irensten dituzte eta, ondoren, beste handiago batzuek, haien artean gizakiok. Eta horrek guztiak zer pentsatua ematen du…
“Eta street-scape bat antolatzen badugu Patruila Jasangarriarekin eta hondakinik gabeko kilometro koadro bat planteatzen badugu? Argazki-rally bat egin dezakegu kalean aurkitzen ditugun hondakinekin eta sareetan kaleratu, hondakinak bildu eta haien tokian pegatinak jarri, gaizki botatako hondakinak non zeuden adierazteko”. “Nire txokoa garbiena da lehiaketa antolatu ahal dugu”. “Kartoizko betaurreko berde batzuk banatu ahal ditugu, “Jantzi iraunkortasunaren betaurrekoak” leloa dutenak, eta herritarrak gonbidatu kaleei begiratzera ingurumenaren ikuspuntutik”. “Eta photocall bat jar…
