Gizateriak inoiz aurrez aurre izan duen arazo larriena da klima-aldaketa. Zientzia konprometitua eta mobilizatzen duena ardatz duten ekimenak oso erabilgarriak izan daitezke, herritarrak ziurtasunetan oinarrituta mobilizatzen baitituzte. Haietatik eratortzen diren ekintzak azterlan zientifikoek bermatuta daude, eta eragina eta emaitzak izan ditzakete.
Abelazkuntza estentsiboaren krisia, basoko landarediaren aurreratze orokortua, erabilera tradizionalak alde batera uztea eta beste erabilera batzuk indarrean sartzea, eta klima-aldaketa basoko suteen etengabeko eta benetako arriskuko egoera gero eta handiagoa eragiten ari dira. Eta arrisku horrek, naturguneei ez ezik, herriei eta funtsezko azpiegiturei ere eragiten die. Hori dela-eta, neurriak hartu behar dira, baita berehalako suterik egoteko mehatxurik ez dagoenean ere.
“Eta street-scape bat antolatzen badugu Patruila Jasangarriarekin eta hondakinik gabeko kilometro koadro bat planteatzen badugu? Argazki-rally bat egin dezakegu kalean aurkitzen ditugun hondakinekin eta sareetan kaleratu, hondakinak bildu eta haien tokian pegatinak jarri, gaizki botatako hondakinak non zeuden adierazteko”. “Nire txokoa garbiena da lehiaketa antolatu ahal dugu”. “Kartoizko betaurreko berde batzuk banatu ahal ditugu, “Jantzi iraunkortasunaren betaurrekoak” leloa dutenak, eta herritarrak gonbidatu kaleei begiratzera ingurumenaren ikuspuntutik”. “Eta photocall bat jar…
Klima-aldaketari buruz komunikatzea ez da erraza. Ez da eko-antsietatea sustatu behar herritarrengan, immobilismoa baino ez baitu eragiten, eta ez da erabat errepikatzen aritu behar gai eta baliabide bisual berberak, horrek azkenean berekin ekartzen baitu fenomenoaren larritasunak eta garrantziak indarra galtzea.
Nafarroako Unibertsitateko Zientziaren Komunikazioari buruzko Ikerketa Taldeak egindako azterlan batek sare sozialetan irudien bidez egiten den klima-aldaketaren komunikazioan sakontzen du. Eta badirudi aurpegiak, istorioak eta hurbiltasuna direla gakoak.
Saguzarrek natura-ingurunean duten eragina oso ona da, intsektu ugari jaten baitituzte, haietako batzuk kaltegarriak pertsonontzat eta pertsonok lantzen ditugun laboreetarako. Hala ere, animalia-talde hori oso ezezaguna da oraindik ere, eta, gainera, gizakiok ez ditugu oso begiko.
Iruñerriko Mankomunitateak aldizka aztertzen ditu Arga ibaiaren parkean zehar jarrita dauden babesleku-kutxak eta bai ugaztun hegaldun horien hegaldiak ere. Parkean bizi diren saguzar-espezieak ezagutzeko ez ezik, haien kontserbazioa laguntzeko har daitezkeen neurri zehatzak erabaki eta zehazteko ere egiten du.
Olioa gure sukalde guztietan aurkitzen dugun produktua da. Izan ere, ia errezeta guztien oinarria da. Baina zer egiten dugu harekin erabili eta gero?
Badakizu Europar Batasunean etxebizitzetan kontsumitzen den olio guztiaren %5 baino ez dela birziklatzen, nahiz eta 2030erako helburua %60 birziklatzea den?
Nafarroan, olio erabilia jatorrian balorizatzeko teknologia bat garatu duen enpresa bat jaio da, hartara, ingurumenari eta ekonomiari eragiten dizkion kalteak ekiditeko. Enpresa horren lehen garapena etxetresna elektriko txiki bat da, olio erabilia hainbat erabileratarako xaboi bihurtzen duena, kapsula biodegradagarrien kit baten bitartez.
Java, munduko uharterik jendeztatuena, bere gainazala itsaspean gelditzen ari dela ikusten ari da. Berotze globalaren ondorioz itsas maila goratzea hondoratze horren arrazoietako bat da. Eta gizakion jarduna beste arrazoi bat da.
Mundu osoko 60.000 zuhaitz-espezieetako hiru zuhaitzetatik bat desagertzeko arriskuan dago. Zer esan nahi du horrek? 1,3 bilioi euro gal daitezkeela mundu osoko ekonomian. Hegaztien espezieen %75ek, ugaztunen espezieen %68k eta ornogabeen espezieen 10 milioi inguruk beren habitata galduko dutela. Mundu osoan sortzen den karbonoaren %50en biltegia desagertuko dela. Azken batean, Lurrean bizitzea askoz ere zailagoa izango dela.
Prezio apaleko altzarien iraunkortasun txikia, tresna elektriko eta elektroniko batzuen zaharkitze programatua, erosketa konpultsiboak… Asko dira tamaina handiko hondakinak sortzea eragiten duten faktoreak. Ondorioz, sofa, lastaira edo altzari zaharrak edo jada balio ez digutenak egoki kudeatzea garrantzi handiko ingurumen-erronka bihurtu da.
Kolonbiako biblioastoa, Thailandiako biblioelefantea, bibliobizikletak, biblionetak eta bibliobusak. Bakartuta dauden herrietara eta husten ari diren eremuetara kultura eta irakurketa helarazteko garraiobide bat modu eraginkorrean erabiltzearen adibideak dira horiek guztiak. Pertsona askorengana iristen den bidaia eta, era berean, ekiditen duena pertsona askok bakarka bidaia bat egin behar izatea.
