“Argi bat bere oroitzapenetan”. Horiek dira Roques Blanques eskualde-hilerrian ematen diguten kutxan aurkitzen ditugun hitzak, Bartzelonan kokatuta, Collserolako mendilerroko natur parkearen barnean dagoen gune babestu batean. Kutxaren barnean kandela bat dago.
“Esclatec elkarteko desgaitasun askoko pertsonek egin dute kandela hau, eta Collserolako natur parkean eta Roques Blanqueseko erlategi didaktikoan jatorria duen argizariarekin egin dure. Erlategi hori, hain zuzen, erleen babeserako da (Aristeu proiektua).
Hilerria, natur parkea, erlategia… Eskuarki kontzeptu horiek ez dira elkarrekin joaten, baina Roques Blanquesen bai. Horren arrazoia argi eta garbi azaltzen du Alfonso Galdok, Áltimako mantentze-, kalitate- eta ingurumen-zuzendariak: “Proiektua asmatu genuenean, ohiko hilerriaren kontzeptutik ihes egin nahi genuen eta Europaren iparraldeko hilerrien modelora gerturatu gehiago, adibidez, Stockholmen duten “Basoko hilerria” izenekora. Erlaxatzeko, naturaz gozatzeko eta hildako pertsona maitearekin elkartzeko parke bat sortu nahi genuen. Ez mausoleo handirik ez eta panteoirik ere”.
Hartara, arkitektoen eta paisajisten talde batekin lan egiten hasi ziren, eta hileta-instalazio desberdinak naturarekin harmonikoki integratzea lortu zuten, betiere hartzen zituen ingurune hori errespetatuta.
Nitxo berdeak, familia bakoitzarentzat esanahia duten landareen barietate desberdinek estalitakoak; Basoko Panteoia, belardiz inguratutako panteoi bat; Familia Arbola edo Lasaitasunaren Basoa, bertako zuhaitz baten inguruan errauts-kutxatila biodegradagarriak lurperatzera bideratutako lursailak; Basoko Bidea, basoak eta bertako usain-landareek inguratutako bide batean errautsak lurperatzeko aukera ematen duena; Atsedenaren Lorategia, errautsak zabaltzea ahalbidetzen duena; Atsedenaren Iturria, natur elementuek inguratuta diluitzeko bidea ematen duena…
Horiek guztiak hilerri honen hileta-zerbitzuetan eskaintzen diren tokiak dira, hasieratik bertatik ingurumenarekiko arduratsuak diren ekimenak sustatzeko ezaugarria izan duen hilerri batean, bertako flora eta fauna zainduta.
“Gure ingurumen-ardura horren ondorioz, berdegune batean egon behar duen faunan ere ardazten dugu arreta. Hori dela-eta, urmaelak kokatu genituen anfibioentzat eta habia-kutxak saguzarrentzat. Azken horrek, zehazki, kritikaren bat edo beste eragin zuen, hilerri batean saguzarrak edukitzearen aurrean jendeak ez baitzuen oso ongi erantzuten. Baina orain erabat ohiko bihurtuta dago”, gogora ekarri du Alfonsok irribarre artean.
Eta natura zaindu behar honetan, erleak ere gogoan izan zituzten. Izan ere, hilerriaren inguruan, loreen zenbait lorategi sortu zituzten. “Lehenbiziko urtean, Domu Santu egunean, familiak plastikozko loreekin etortzen ziren, eta guk izpiliku-landare edo erromero-landare naturalekin ordeztera animatzen genituen. Esperientzia ezin ederragoa izan zen, eta denak izugarri liluratuta gelditu ziren”.
Eta gero proiektua hazi egin zen eta erlategiak kokatu ziren. “Gaur egun, hirurogeita hamabost erlauntz ditugu, eta 2.000.000 erle inguru hartzen dituzte, lau erlategitan banatuta, hilerriak dituen lursailen 100 hektareetan banatuta. “Aitortu behar dut hasieran kezka edo errespetua ematen zidala erleek bisitariei eragotziko zietela pentsatzeak, baina oker nenbilen. Bizikidetza oso erraza da. Ez ditugu ia ikusi ere egiten”.
Dena den, sentitu egiten dira. Erleek minutu oro lan egiten dute, eta polinizatzeko eginkizuna betetzen dute, eztia, argizaria… ekoizteaz gain. Eta hori ongi ikusten dute aldizka erleak bisitatzera etortzen diren ikasle-taldeak. “Egia da gure erlategietan antolatzen ditugun eskola-jarduerek oso harrera ona izaten dutela. Erlezainen jantziak janzten dituzte, eta hori, berez, izugarrizko esperientzia da haientzat”.
Hortaz, dirudienez, hilerri hau sortu zuen enpresa bisitarako eta naturarekin bat eginez gozatzeko toki bihurtzeko xedea lortzen ari da. Toki bat non ur- eta elektrizitate-kontsumoa murrizten den eta, horrekin, hileta-jardueren ingurumen-inpaktua. Toki desberdin bat.
Erleei buruz hainbat alditan hitz egin dugu Ecoblog honetan. Interesgarriak iruditzen bazaizkizue, horra hor post batzuk:
Erleak, udal-zerbitzuen langileak
Despopulatzea ekiditen duten erleak
Erleak, polinizazioaren arduradun txiki horiek
Erleek arrainak izan nahi dute
Areatzeko resorteko “Do not disturb” kartela
Utzi erantzuna