Hiri bateko zuhaitzak azpiegituratzat har daitezke, hala nola estolderia-sarea bezala edo espaloien eta errepideen multzo bezala. Ba al zenekien haren presentziak hiriko bero-uhartearen efektua arindu eta onura ugari ekar ditzakeela?
Arkeologiaren arloko profesional batentzat, zabortegi bat, putzu septiko bat edo hondakinak botatzeko balio izan duen beste edozein toki jakintza-iturri da. Izan ere, hondakinak ohiturez, merkataritzez, joerez, sukaldaritzaz, kulturaz… mintzo dira. Nicolás Zuazúa Iruñeko salestarren komentuan egindako arkeologia-lanen arduradunak zabortegi horietatik ateratako aurkikuntzez hitz egin digu.
Michelle Unzúe kazetariak ikusi ahal izan du Danimarkak natura ugaria duela, basoz, aintziraz eta hondartza luze-luzez betea; herritarrek ingurumenaren arloan duten sentsibilizazioa handia dela; eta diziplina politikoek, artistikoek eta sozialek naturarekiko sinbiosi horri erantzuten diotela. Argitalpen honen bidez, “kandelen eta bikingoen” munduan barneratuko gara.
Hainbat eta hainbat urtean, lepatzearen eta ipinabarrak haztearen teknikek gure basoak zizelkatu eta ikaztobiak eta ontziolak elikatu zituzten. Zuhaitzik moztu gabe, gure egurgileek egurra ustiatzeko zuten modua zen. Egun, ia ez dira erabiltzen jada, baina ez dago zalantzarik aztarna utzi dutela gure historian eta paisaietan.
Lehen zabortegia zena gozatzeko tokia bihurtzera pasatu da Areatzeko meandroa. Horrez gain, Nafarroako lehen CO2 xurgalekua da, Trantsizio Ekologikorako Ministerioan erregistratua eta, orain, 1.075 zuhaitz autoktonoak osaturiko baso berri bat sortu da bertan. Horri esker “Baso Uhartedi” proiektuan sartu da.
Frantziak distantzia laburreko hegaldiak debekatzea erabaki du, bi ordu eta erdi baino gutxiagoko tren-bidaia batekin ordezka daitezkeen eskualde-hegaldiak debekatzen dituen lege-egitasmo baten bidez. Zenbait adituren ustez, hau ez da hegaldiak mugatzeko unerik onena; eta sektore ekologistaren ustez, aldiz, neurria ez da nahikoa. Lortu ahal izango da une edo punturen batean planetaren osasunaren eta ekonomiaren osasunaren arteko oreka?
Gizakiok biomasa globalaren %0,01 baino ez gara. Hala ere, duela gutxi argitara eman den azterlan baten arabera, antropomasaren pisuak (sortzen ditugun elementuena) gainerako izaki bizidunen masa osoarena gainditzen du. Oso litekeena da planetak irautea gure neurrigabekeria gorabehera, baina iraungo al dugu guk espezie gisa?
Gure natura-ingurune hurbilenean zaborrak biltzean datza LIBERA proiektua. Eremu jakin batzuetan hondakinak biltzen dira, sailkatu egiten dira zuzen prozesatzeko, pisatu eta egokiak diren edukiontzietara botatzen dira. Proiektu honetan parte hartzea herritar orori dagokio, oro har, baina asko dira, arazo honen gaineko kontzientzia berezia izatean, ibaien ertzak, hondartzak eta basoak garbitzera ikasleekin joateko antolatzen diren ikastetxeak.
Aski ezaguna da gure planetan eremu magnetikoaren inbertsioak gertatzen direla aldian behin. Baina orain arte ez zen ulertzen zer ondorio edo inpaktu izan dezaketen bizian eta/edo ingurumenean. Zuhaitz fosil bati esker azkeneko inbertsioan zer gertatu zen ezagutu dute: ozono-geruza hondatu zen eta erradiazio ultramorearen maila eta ionizazio atmosferikoa izugarri handitu zen.
Hirikumeek eta ingurumenak oreka aurkitu behar dute adiskidetasunean bizitzeko. We Love Cities (hiriak maite ditugu) lehiaketa bat da, eta bere helburua da herritarren parte-hartzearen bidez iraunkorragoak izango diren hiriak sortzeko beharrari buruz kontzientzia harraraztea. Kontzientzia harrarazte hori ez dago biztanleei bideratuta bakarrik, baizik eta bai arlo politikoari ere, hari neurriak hartzeko eta ekintzei heltzeko exijitzen baitzaio.
JARRAIGUZU…
GURE BERRIKUNTZEN BERRI IZAN NAHI DUZU?
Harpidetu!
IRAKURRIENAK
Arropa berria zaborretara botata
4 azaroa, 2021
Hazien bonbak: loreen eta landareen ahalmen eraldatzailea
4 iraila, 2018
Argako ibai parkeak altxor bat du ezkutuan
24 uztaila, 2018
KATEGORIAK