Landa-eremuetan mugikortasuna ez da hiri handietakoa bezalakoa. Gehienetan, auto pribatuaren erabilerara murrizten da, sarritan autobusak ordutegi eta ibilbide urriak izaten baititu. Metroak eta tranbiak ez dira haietara iristen. Ia ez dago taxirik. Berehalako mugikortasuneko beharra, ordea, hiri handietan eta herri txikietan existitzen da. Zein da irtenbidea, beraz?
Patxi Mirandak KUDEA>Go! sortu du, elkarlaneko mugikortasunerako plataforma bat, landa-inguruneko herri edo eskualdeetarako.
26.078 txartel-pare ematea, edukiontziak zabaltzeko app bat martxan jartzea, 23.805 bisita etxebizitzetara eta 2.031 merkataritzako establezimenduetara, informazioa edukiontzien ondoan, informazio-gune ibiltariak, hezitzaileak bizikletaz lekualdatzen egunean 6 orduz, ekitaldiak eta bisita gidatuak, herritarrei arreta emateko 682 ekintza eta inkestak egitea. Mankomunitateak baliabide guztiak erabili ditu, edukiontziak zabaltzeko sistema berria martxan jartzea sakon sartzeko gizartean.
Hizkera aldatzen dugunean, pentsatzeko modua ere aldatzen dugu. Hizkera inoiz ez da neutroa, eta horren adibide ona da nola joan diren bilakaera izaten, aurreko mendeko 90eko hamarkadaz geroztik gure egun hauetaraino, berotegi-efektutik eta berotze globaletik eratorritako arazoez hitz egiteko terminoak.
Mitologia esperientzien azalpen bat da, inguruan dugun eta ulertzen ez dugun errealitatearena. Zergatik egiten du euria? Zergatik argitzen da eguna? Gertatzen dena ez dago gure mende, baina bai dela gure bizitzen zatia, eragiten digu. Hori dela-eta, natura-ingurunearekiko lotura, bere kontserbazioarekikoa, ez da inoiz eteten unibertso mitologikoan; egiatan, dena bat garelako. Ingurumenaren kontzeptua ezin da aurkeztu gizakiarekin zerikusirik ez duen zerbait moduan. Mundu modernoan lotura hori galtzen ari da? Elkarrizketa Fernando Echarriri.
Sistema akuaponikoa da Farmer Fish, miniaturazkoa, edonoren eskueran dagoena, eta bertan arrainak baserritarrak dira eta landareek ura garbitzen dute. Bere xedea da erraztea ikasi ahal izatea nola erlazionatzen diren biologikoki eta modu iraunkorrean izaki bizidun desberdinak. Izan ere, batzuetan ahaztu egiten zaigu naturan izaki guztiek orekan bizi behar dutela.
Oso aspaldikoa ez den garai batean, “mundua ulertzeko modua erabat iraunkorra zen, errespetu etengabean ekosistemarekiko. Orain bizitza ikusteko modua aldatu dugu, globalizazio-prozesuaren ondorioz, pertsona gehienok ez baitugu ekoizten kontsumituko dugun hori eta horrek ekartzen du ez ohartzea edozein mailatan kontsumitzen dugun hori guztia ekoizteko behar izan diren ahaleginez”. Elur Ulibarrenaren hitzak dira horiek. Iruñeko Erresumako Museo Etnografikoko zuzendariak “Ontziak” izeneko erakusketa aurkeztu digu.
Sarritan ahaztu egiten dugu nolakoa izango litzatekeen gure bizimodua komun-ontzirik gertu izango ez bagenu eta era berean ahazten dugu milioika pertsona daudela mundu osoan halakorik ez dutenak. Gates fundazioak kontuan izan du hori guztia eta, hori dela-eta, Goalkeepers saria eman dio Jenifer Colpasi, Tierra Grataren sortzailekide eta zuzendari exekutiboari. Tierra Grata elkarteak, hain zuzen, energia, ura eta saneamendua eramaten ditu, kostu apalean, Kolonbiako urrutiko komunitateetara.
Badakizu Internetez egiten diren lau eskaeratatik bat itzuli egiten dela? Eta itzultzen denaren %10 zuzenean bota egiten dela? Zer gertatzen da ongi gelditzen ez zaigun jantzi bat edo, besterik gabe, pantailan ikusi dugunaren aldean, gure itxaropenak betetzen ez dituen jantzi bat itzultzen dugunean? Ez dago zalantzarik: Internetez erosteak ardura handiz jokatzea eskatzen du.
Erauzi ordez materia birsortuko duen industria alternatibo bat sortzean laguntzea, naturako prozesuak imitatuz; edo konponduko duena, hondakinak lehengai moduan erabiliz. Hori da etorkizuneko profesionalei prestakuntza ematen dien Elisava unibertsitate-eskolaren helburua. Profesional horiek, hain zuzen, diseinuaren arloan ingurumenarekin eta iraunkortasunarekin adiskidetuko gaituzten material berriak aurkitzearen erronka izango dute aurrez aurre.
Klima-aldaketaren ondorioz tenperaturak berotzen ari direnez, ipar hemisferioko animalia asko goragoko latitudeetara lekualdatzen ari dira bizirik irauteko eta, hartara, beroagoak direnak uzten ari dira. Landareek ezin dute hori egin, eta horregatik hegazti migratzaileek eginkizun erabakigarria dute haiek sakabanatu eta kontserbatzean, haziek distantzia luzeak egiteko eta dozenaka kilometrotara ernamuintzeko aukera ematen baitute, beren optimo klimatikoak okupatu ahal izateko
