Gero eta gehiago dira ingurumenaren eta birziklapenaren gaineko kontzientzia duten pertsonak. Azken 20 urteetan, aurrerabide handia egin da sentsibilizazioaren arloan, baina oraindik edukiontzi okerrera botatzen diren produktu asko dago, zenbaitetan ezjakintasun hutsarengatik. Kristalezko edalontzia beira-edukiontzira bota behar da? Paper zikina organikoen edukiontzira? Tetrabrikak, kartoien ala ontzien edukiontzira? Horiek eta askoz ere gehiago dira etxebizitza askotan sortzen diren zalantzak.
COVID-19aren pandemia gure bizitzetara iritsi eta dena hankaz gora jarri zuenetik, hondakin-urak detekzio goiztiarrerako tresna garrantzitsu bihurtzen ari dira diagnostikoaren arloan, izan ere, 15 edo 20 egun aurreratzen baitzaio pazienteen klinikoari eta egon litezkeen berragertzeak detektatu baititzake. Nafarroan, foru-gobernuak, NILSA-CSICen eskutik, lankidetza-hitzarmena izenpetu du Iruñerriko Mankomunitatearekin eta beste erakunde batzuekin, birusaren detekzio goiztiarrerako prozedura garatzeko lanak koordinatzeko. Hitzarmen horren ondorioz, Arazuriko HUA, Tutera, Lizarra, Tafalla, Artaxoa eta Reina Sofía ospitaleko…
Gune naturaletan egiten diren paseoek oxigenatzea errazten dute, metabolismoa aktibatzen dute, zentzumenak zorrozten dituzte, giro-berotasuna arintzen dute eta ingurune zaratatsuetatik, besteak beste, hirikoetatik, ihes egitea errazten dute. Arrazoi horiek eta paisaiako beste batzuk aintzat hartuta, Mendillorriko ur-biltegietako paseo botanikoan ibiltzera animatu nahi zaituztegu.
Ingurumenak ere baditu bere influencer sozialak. @sinplastico, @planteaenverde, @esturirafi, @nomedalomismo, @loquemaspuedo, @2ndfunniestthing kideek milaka jarraitzaile dituzte, eta haiei plastikoaren alternatibez, bizimodu ekologiko eta zaborrik gabeaz, erabakiak kontzienteki hartzeaz, modu iraunkorrean bidaiatzeaz eta gainziklapenaz hitz egiten diete, beste gai askoren artean.
Hiriko espazio bat naturalizatzeak esan nahi du ingurunearen biodibertsitatea aberasten duen eta, bizi duten pertsonentzat ez ezik, landare eta animalientzat ere onuragarria den floraz eta faunaz hornitzea. Gure ingurunea naturalizatzeko modu eta estrategia asko daude. Onuretako batzuk kontatuko dizkizugu.
Badakizue gatza naturak sortutako elikagai osoenetako bat dela uste dela? Eta itsasoko uretik edo lurpeko iturburuetatik atera daitekeela? Artetako gatzagetan izan gara, Nafarroan, Iberiar penintsulan beste asko bezala, beren kultura-balioarengatik lehengoratu diren gatzagen adibidea baitira. Hain zuzen, bertan, gatzaren inguruko istorio bitxiak ezagut ditzakegu.
8 litroko tanga baten ur-kontsumoaren erdia murriztuta, batez beste, 6.000 litro-ur aurreztu ahal izango lirateke urtean. Familia baten igerilekua betetzeko kantitate nahikoa, hain zuzen. Juanjo Iriartek, Emausko Trapuketarien arteko “esku-trebeak”, komunetako ur-emaria erregulatzen erakutsiko digu.
“Ingurumen-aktibista” etiketak bertigoa eragin dezake, erakunde ahaltsuen kanpaina handiei lotzen bazaie, baina ingurumenarekiko konpromisoa erakusteko modu asko daude eta bakar bat ere ez dago beste baten gainetik. Hona hemen aholku batzuk, gure ingurunerako onuragarria den ingurumen-aktibismoa praktikatzeko.
Larruazalaren gaineko onura ez ezik, ingurumenerako eta egiten dituzten pertsonentzako produktuaren onura edo ez-kaltea bilatzen duten kontsumitzaileen arreta erakartzen dute gero eta gehiago produktu kosmetiko naturalek. Dena den, ez da beti erraza izaten saltzen ari direna egiatan naturala den edo marketin-estrategia baten emaitza den bereiztea.
Aholku oinarrizkoena iturria gutxi irekitzea da, baina hori batzuetan zaila izaten da eta horregatik Juanjo Iriartek, Emausko Trapuketarien arteko “esku-trebeak”, iturrietako ur-emaria erregulatzen erakutsiko digu bideo labur batean, aholku erraz eta praktikoen bidez.
