Oso aspaldikoa ez den garai batean, “mundua ulertzeko modua erabat iraunkorra zen, errespetu etengabean ekosistemarekiko. Orain bizitza ikusteko modua aldatu dugu, globalizazio-prozesuaren ondorioz, pertsona gehienok ez baitugu ekoizten kontsumituko dugun hori eta horrek ekartzen du ez ohartzea edozein mailatan kontsumitzen dugun hori guztia ekoizteko behar izan diren ahaleginez”. Elur Ulibarrenaren hitzak dira horiek. Iruñeko Erresumako Museo Etnografikoko zuzendariak “Ontziak” izeneko erakusketa aurkeztu digu.

Lizarratik (Nafarroa) gertu dagoen herri txiki bat da Zabal, eta bertan bizi da eta lan egiten du Jesús Prietok, Amaia alabarekin. Ekonomia zirkularra eta 0 hondakina beren eguneroko zereginaren leitmotiva bihurtu da, eta ekodiseinua, bizitza osoa egiten daramana izendatzeko ikasi behar izan duen adiera berria. Ardo-upelen upa-oholak erabilita lanparak egiteko erabiltzen duen tailerrean hartu gaitu.

Zuzenean zabortegira joaten zen hondakin bihurtuta zeuden osasun-maskarak tratatu eta birziklatzea lortu du euskal enpresa batek. Orain berreskuratzen dira eta hidrogeno eta erregai sintetiko bihurtzen dira, ibilgailuen garraioaren edo itsas garraioaren industrian erabil daitezkeenak, besteak beste

Badakizu gai organikoak energia eta konpost bihur daitezkeela? Orduan, zergatik uzten dugu zabortegian lurpera ditzatela eta ez dugu haien ahalmena baliatzen? Iruñerriko Mankomunitateak kanpaina bat jarri du abian, berreskuratutako gai organikoen portzentajea handitzeko eta, hartara, aurrera egiteko ekonomia zirkularrean.

Peggy und Marco Lachmann-Anke en Pixabay Please Don't sell My Artwork AS IS en Pixabay

Hego Koreako Ulsan Zientzia eta Teknologia Institutu Nazionalean, ikasleek kriptodiruaren 10 txanpon jasotzen dituzte campusean erabil ditzake hainbat produktu erosteko BeeViToilet izenekoa erabiltzeagatik, hau da, hondakin biologikoak biogas bihurtzen dituen komuna. Energia-iturri hori unibertsitate-eraikinerako erabiltzen den; zehazki, gasezko sukalde baterako, ur-berogailu baterako eta erregai-pila baterako

Imagen de Martina P en Pixabay

Zirkuitu profesionaleko etapakako lasterketa iraunkorrena eta zirkularrena izaten saiatzen ari da Vuelta. Aurten, erabilera bakarreko plastikozko botilarik erabiliko ez duen etapakako lehen lasterketa bihurtu nahi du. Horrez gain, “Tropel berdea” berraktibatuko du, beira birziklatuarekin egindako garaikurrak banatuko ditu, ehun-material berreskuratuetatik abiatuta egindako maillotekin sarituko ditu liderrak, ibilgailu elektrikoen alde egingo du, pilak eta lanparak bilduko ditu, eta kafea kartoizko edalontzietan banatuko du. Ez dago zalantzarik: iraunkortasuna lortu beharreko helmugatzat jotzen du lasterketak.

Arkeologiaren arloko profesional batentzat, zabortegi bat, putzu septiko bat edo hondakinak botatzeko balio izan duen beste edozein toki jakintza-iturri da. Izan ere, hondakinak ohiturez, merkataritzez, joerez, sukaldaritzaz, kulturaz… mintzo dira. Nicolás Zuazúa Iruñeko salestarren komentuan egindako arkeologia-lanen arduradunak zabortegi horietatik ateratako aurkikuntzez hitz egin digu.

Gure natura-ingurune hurbilenean zaborrak biltzean datza LIBERA proiektua. Eremu jakin batzuetan hondakinak biltzen dira, sailkatu egiten dira zuzen prozesatzeko, pisatu eta egokiak diren edukiontzietara botatzen dira. Proiektu honetan parte hartzea herritar orori dagokio, oro har, baina asko dira, arazo honen gaineko kontzientzia berezia izatean, ibaien ertzak, hondartzak eta basoak garbitzera ikasleekin joateko antolatzen diren ikastetxeak.

San Juan-Donibane ikastetxe bateratuko Ehunezko eta Larruzko Artikuluen Konponketako Oinarrizko Graduko ikasleek bi erronkari erantzun nahi izan zieten: “Zer egin ikastetxeetan jasotzen den arropa galduarekin?” eta “Nola nabarmentzen dugu bigarren eskuko arroparen garrantzia gazteen artean eta nola bultzatzen ditugu gazteak kontsumo arduratsuagoa egitera?”
Hala jaio ziren hiru proiektu desberdin: FRUSTRATION FASHION, @outifitrapero eta FOREST ON MARS.

Imagen de PublicDomainPictures en Pixabay

Egunero-egunero 8 milioi tona hondakin iristen dira ozeanoetara. Kalkulatzen denaren arabera, 2050ean plastiko gehiago egongo da ozeanoetan arrainak baino. Hori horrela izanik, itsas hondakinekin egindako banku-txartel bat merkaturatu behar dela jakitea (tradizionalki oso zailak izan dira birziklatzeko) positiboa da berez, baina, era berean, kezkagarria. Izan ere, alde batetik, esperantzagarria da jakitea norbait hondakin horiek biltzen aritzen dela eta beste erabilera batzuk ematen, baina, bestetik, kezkagarria da egiaztatzea gure plastikoekin itsasoak itotzen jarraitzen dugula.