Komuna giza eskubide bat eskuratzeko bidea ematen duen elementua da: saneamendua. Beste batzuk ere errazten ditu, hala nola osasuna, duintasuna eta ongizatea. Edonola ere, dela osasun-arazoak edo kutsadurakoak ekidingo dituzten instalazioak ez edukitzeagatik, dela egiten dugun erabilera txarrarengatik, komunak eskatzen du bere balioaren jakitun izatea. Komunaren Mundu Egunak hala ekarriko digu gogora.
Emakumeen txirrindularitza gorantz doan kirol-modalitatea da. Beste kirol-diziplina asko bezala bere tokia eskatzen hasi da. Dena den, oraindik ere emakume askok zalantzak edo mesfidantza sentitzen dute bizikletaz ibiltzean. Iruñean, Mujeres en Bici ekimenak bost urte daramatza bizikletaren erabilera emakumeen artean zabaltzen, eta emaitzak ezin hobeak dira.
Gure jantzien etiketak aldatzen hasi dira, gure kontzientziak egiten doazen era berean. Marka handi asko eta bai ehungintzako etxe txikiak ere beren jantzietan ehun iraunkor berriak sartzearen alde egiten ari dira.
Olinpiar eta Paralinpiar Jokoak munduko kirol-ekitaldi handienak dira. Eta handitasun horrek eragiten du, aldi berean, kirolera mugatzen ez den inpaktu bat, gizartea, ekonomia eta ingurumena ere hartzen baititu. Tokio 2020ren asmoa da iraunkortasunaren arloko eredu bihurtzea.
Magiak liluratu egiten du, ilusioa piztu, harritu… baina, era berean, balioak irakasteko eta espiritu kritikoa sustatzeko oso erabilgarria da. Hala ulertzen du Hodei magoaren taldeak, eta, hartara, duela urte batetik ikastetxez ikastetxe dabil “Uraren sekretuak” erakusten dituen ikuskizun bat aurkezten.
Elikagaiak eralgitzea mundu osoko berotegi-efektuko gasen %10en arduraduna da eta munduan urtean ekoizten diren elikagaien herena galdu edo hondatzea ekartzen duena. Gure gizarteko kide guztiok ardura dugu, erantzukizunaren zati bat, erosten, prestatzen, kontsumitzen eta askotan botatzen ditugun jan-edanen erabilera egokia edo desegokia egitean. Horregatik, garrantzitsua eta beharrezkoa da gertatzen denaren gaineko kontzientzia hartzea.
Espainiako familien %31k ez dakite nola saihestu elikagaiak alferrik galtzea, eta horrek ekartzen du Europan janari gehien botatzen duen zazpigarren herrialdea izatea. Julio Flamesekin hitz egin dugu, ingurumenarekiko kontzientzia handia duen sukaldariburu adituarekin, janaria berriro aprobetxatzeko errezetetan oinarrituta, menu ezin gozoago bat iradokitzeko eskatzeko.
Urteak daramatzagu klima-aldaketaren aurkako borrokaz eta herrialde guztiek beren berotegi-efektuko gasen isurpenak murriztu behar izateaz hitz egiten. Espainian, atmosferara igorritako CO2gasen isurpen guztien %28,7ren arduraduna da garraioa eta hartan ibilgailu pribatua da arduradun nagusia, Ingurumeneko Kontseilaritzako 2016ko datuen arabera. Hori jakinda, mundu osoko administrazioak ari dira oinezkoaren, bizikletaren eta autobusaren aldeko eta ibilgailu pribatuaren aurkako mugikortasun iraunkor baten alde egin behar izatearen gaineko kontzientzia hartzen. Hartara, 2019ko Mugikortasun Astearen kariaz,…
Gure osasunerako ezagunak diren onurez gain, egunean aktiboki emateak 6.000 eta 10.000 pauso artean* gure etxeko ekonomia hobetu dezake eta bai gure inguruneko ekonomia ere. Gainera, ingurumen-onurak izan ditzake, segurtasunekoak eta sozialak.
Barneko espazioak gehiegi argiztatzeak baliabide energetiko eta ekonomiko izugarriak gastatzea dakar berekin, eta gure osasunari eragiten dio. Fernando Jáuregui Iruñeko Planetarioko astrofisikariak eta Argi Kutsadurari buruzko Azterlanen Espainiako Sareko kideak aholku batzuk eman dizkigu argi artifiziala ongi erabiltzeko etxeetan.
