XIV. mendeaz geroztik, zuhaitzak moztu behar izan gabe, zura sortzeko aukera ematen duen zuhaitz-inauste bat egiten dute Japonian. Daisugi izena du teknika horrek, eta, nahiz eta egun jada ez den erabiltzen zura sortzeko, ezinbestekoa izaten jarraitzen du lorategi apaingarrietan, non bere edertasun estetikoarengatik erabiltzen duten.
Elezaharraren arabera, Lecinako (Huesca, Aragoi) arte gazte batek ez zituen hartu nahi izan sorginen mesedeak eta zen bezalakoa izaten jarraitzea aukeratu zuen. Orain, arte heldua dela, 2021eko Europako Zuhaitz izendatu dute, eta, hartara, Espainian sari hori jaso duen ale bakarra bihurtu da eta, gainera, sari horren historian boto gehien eskuratu duen zuhaitza da.
Egun, hutsunea dago legean, klimaren ondoriozko iheslariak babesteko orduan, hau da, itsasoaren maila handitzeak, lurralderen bat basamortu bihurtzen joateak edo lehorteak eragiten dien eta beren etxetik joatera behartuta dauden pertsonak. Klimaren ondoriozko migrazioak errealitatea dira, eta emendatzen doaz. Zenbait herrialde lehenbiziko pausoak ematen ari dira, legezko babesa emateko.
“Nola ausartzen zarete?” Sandra Uveren erakusketa bat da. Bertan, ingurumen-aktibista eta itsas biologo diren emakume batzuen bizitza irudiztatzen du. “Erakusketa honetan egurra ematen dut –azaldu du–; izan ere, gertatzen ari den guztia kontuan hartuta, krisi klimatikoaz, genero-krisiaz eta pandemiez serio hitz egiteko unea baita”.
Diseinuaren munduan iraultza gertatzen ari da. Besteak beste, modaren, arkitekturaren eta interiorismoaren profesionalak material berrien bila dabiltza, beren sorkariak egiteko. Ekonomia zirkularraren premisei erantzuten dieten eta ingurumenarekin bakezkoak egiteko bidea ematen diguten material iraunkorren bila, hain zuzen.
Pandemiaren aurretik herritar ororen ingurumenarekiko sentsibilizazioa handitzen zihoala bazirudien, COVID-19ak eta bere ondorioek argi utzi dute joera hori sendotu eta indartzen ari dela. Beharbada, gure osasuna planetaren osasunaren mende dagoela ulertu dugu. Edo, besterik gabe, natura ez badu errespetatzen giza espezieak galtzeko aukera guztiak dituela ikusi dugu. Bada ondorio horretara gainerakoak baino lehenago iritsi denik, eta bada gure jokaerak inguruan dugun munduan duen garrantziaz gainerakoak kontzientzia harrarazten ahalegintzen denik ere. Green-influencerrak edo ingurumen-aktibistak dira.
COVID-19aren krisiaren ondorioek agerian utzi dituzte ingurumen-erronken kudeaketan ditugun gabezietako asko, eta erakutsi dute gure osasuna eta naturarena estu lotuta daudela. Beharbada ekiteko unea iristen ari da, bai baitirudi ingurumenak ez ezik gure gizartearen osasunak eta ongizateak ere aterako dutela onura.
Ardiak, artea, artilea, ekonomia zirkularra, haragia, sukaldaritzako jardunaldiak, esnea, artzaintza… Hori guztia Mutur Beltz elkartearen proiektuaren barnean dago, eta helburua du bertako ardi-arraza bat galtzetik salbatzea, herritarren laguntzaren eta parte-hartzearen bidez.
Duela 60 urte arte mundu aurreratuarekin inongo harremanik ez zuen Amazoniako waorani etnian jaio zen Nemonte Nenquimo. Txikitatik haren kultura, hizkuntza eta oihaneko bizitza babestu nahi izan du eta hori lortzeko egin du borroka. Orain, Ingurumen Nobel sarien pareko sari bat jaso du.
Jokoaren arauak aldatu egin dira. Egungo testuingurua industria-ereduaren gabeziak azaleratzen ari da, pertsonen parte-hartze eta motibazio aukerei dagokienez. Aldaketa-prozesu bete-betean daude hezkuntza, ekonomia, aktibismoa, politika eta enpresa, parte hartzekoagoak diren ereduetarantz, pertsonak eta beren motibazioak erdigunean dituztenetarantz. Egoera berri horretan jolasak protagonistak izaten hasten dira.
