Badakizu Ezkaba mendian orkideen 34 espezie desberdin aurkitu ditzakegula, batzuk gizaki urkatuen forma dutenak, beste batzuek erle emeak imitatzen dituztenak, beste batzuek gaueko tximeletak erakartzen dituztenak? Eta ez dira gaur Oscar Pérez Anduezarekin, Ezkabako flora zehatz-mehatz ezagutzen duen ingeniariarekin, birtualki bisitatuko dugun naturgune honen bitxitasun bakarrak.
Ezkaba mendia naturaz gozatzeko, atseden hartzeko edo kirola egiteko toki bat da, Iruñearen erdigunetik kilometro eskasera dagoena. Iruñeko nekazaritza-ingeniari tekniko Oscar Pérez Anduezarentzat, gainera, bere azterlanaren xedea da, bertako landareak aztertzen aritzen baita. Bi argitalpenetan, hobeki ezagutuko dugu egiten duen lana eta hirirako birika handi moduan altxatzen den mendi baten hegalak.
Urari eta COVID-19ari buruzko istorio bitxi bat, navajo indiarren eta irlandarren artekoa, aitzakia dugu jakiteko, batetik, ura, saneamendu egokia eta higienea eskura-izate unibertsala zergatik den ezinbestekoa une honetan eta, bestetik, zein neurritan lankidetzak, elkartasunak eta ahaleginak batzeak erraztu dezakeen mundu osoko erronka honi aurre egitea.
Duela hogei urte baino gehiago ari gara ontziak, papera eta beira bereizten. Gutxiago dira hondakin organikoak eta etxeko gainerako hondakinak gaika biltzen ditugunetik. Gero eta jakitunago gara kontsumo neurrigabea ez dela ona planetarako, baina, hala ere, birziklapen-tasek hobetzeko tarte handia dute oraindik. Zer egin dezake gutako bakoitzak hobetzeko?
1895ean lehen ur-biltegiak inauguratu ziren Iruñerrian. Hiria hazten ari zen, eta kalitate oneko urez hornitzea bermatuko zuten azpiegiturak behar zituen. Kanilako ura Iruñeko hiriguneraino iristea eta eguneko 24 orduetan edateko ura izatearen bermea ekarri zuten. Ikusiko dugu nolakoa zen bizimodua orduan eta nola aldatu den?
Jolasteko moduak aldatzen ari dira, eta gizarteak gero eta gehiago eskatzen ditu jolas hezigarriak, dibertigarriak, gogorrak eta material iraunkorrekin eginak. Zorionez, enpresa askok nahi hori antzematen jakin dute. Nolakoak dira ingurumenarekiko errespetuzkoak diren jostailuak? Sartu eta gozatu.
Plastikoa gure erosketetara itzuli da, eta, ondorioz, gure bizitzetara eta ingurunera, eta askok kezkagarritzat jotzen duten neurri batean itzuli ere. Kontsumitzaileak garen heinean, egin al dezakegu ezer?
Duela urte batzuetatik hona, ontziak egiten dituzten enpresak, eta bai beren produktuak babesteko erabiltzen dituztenak ere, behin betiko ontzi iraunkorraren bila dabiltza. Horretarako, nagusiki bi arlotan egiten dute lan: jatorri biologikoko materialen erabileran, tradiziozko fosilen aurrean; eta biodegradazioan, ontziek sortzen dituzten hondakinak kudeatzeko modu gisa.
Biografia profesionalak ulertzen laguntzen duten esperientziak naturan, egile desberdinen arreta erakartzen duten basoak eta, gero, inspirazio horrek oso liburu harrigarriak ekartzen dituena, eta etxebizitzak era osasungarriagoan garbitzen hasteko aholku praktikoak ematen dituzten liburuak. Horiek dira ekarri ditugun proposamenetako batzuk. Eta, gainera, eskulan dibertigarri bat gehitu dugu.
Hiri-garraioak eta taxiek oinarrizko zerbitzuak izaten jarraitzen dute herritarrentzat, eta horregatik, kudeatzen dituzten erakundeek muturreraino eraman dituzte osasun-neurriak, erabiltzaileen artean kutsatzea ekiditeko. Egun hauetan lantokira joateko erabiltzen ari bazara edo hurrengo egunetan egitea aurreikusita baduzu, eskumena duten agintariek eman dizkiguten aholku hauek arretaz irakurtzea gomendatzen dizugu.
